به نام خدا

سلسله یادداشت های موفقیت در آزمون کارشناسی ارشد۹۴ 

  نوبت پانزدهم : استرس و روش های مقابله و غلبه برآن

با توجه به نزدیک شدن به زمان برگزاری آزمون کارشناسی ارشد۹۴ نوعی نگرانی و تشویش در وجود داوطلبان آزمون به تدریج ایجاد خواهد شد و همین مساله می تواند به نوعی در روند مطالعاتی آنها ، تاثیرگذار باشد . دراین یادداشت تلاش داریم ، این حالت درونی _ بیرونی داوطلبان را به صورت علمی و تجربی بررسی نماییم و به نوعی آنهارا از تاثیرات منفی این پدیده مصون سازیم .

اول ) تعریف استرس

در بیان ساده می توان گفت ، استرس حالتی در روان و بدن است که به واسطه ی ورود فشارهای روحی و جسمی به فرد  ایجاد می شود . به عبارت دیگر استرس واکنشی است که فرد برای تطبیق با یک وضعیت خارجی متفاوت ، با حالت و وضعیت عادی به صورت رفتاری ، روانی یا جسمانی از خود نشان می دهد .

دوم ) انواع استرس

استرس معمولا به یکی از حالات ذیل ظاهر می گردد :

الف . استرس کم ( مثبت ) :

استرس کم در فرد باعث انگیزه و میل به پیشرفت می شود . به همین دلیل است که می گویند وجود حداقل استرس ، طبیعی است و فرد نباید نگران باشد . بنابراین استرس کم ، نه تنها برای فرد  مضر نیست بلکه مفید و موثر نیز خواهد بود .

ب . استرس زیاد ( منفی ) :

وقتی که فشار روانی بر فرد ، شدید ، طولانی و مداوم باشد موجب بروز بیماری می گردد . درواقع آنچه که بیشتر ، افراد را تحت تاثیر حالات  منفی و مضر قرار می دهد این نوع استرس است .

توجه :  آنچه که داوطلبان کنکور یا هر مسابقه و رقابت را تحت فشار روانی و بدنی قرار می دهد ، استرس زیاد ( منفی ) است . بنابراین ما تلاش داریم ، این نوع استرس را مورد ارزیابی دقیق قرار دهیم .

سوم ) علائم استرس

علائم و نشانه های استرس در افراد متفاوت است لیکن مهمترین و متداول ترین آنها عبارتست از :

سردرد ، دهان درد ، دل درد ، گرفتگی های عضلانی ، خواب های عجیب و غریب و آشفته ، خونریزی لثه ، پیدایش جوش صورت ، خارش پوست ،  افزایش آلرژی و حساسیت ،  مصرف زیاد  شیرینی ، کاهش تمرکز و به وجود آمدن تیک های عصبی مثل جویدن ناخن .

توجه : علائم استرس ، کم و بیش در میان بیشتر افراد وجود دارد لیکن تشدید و تداوم آن به نوعی نگران کننده است و باید به طور جدی آن را پیگیری و برطرف نمود .

چهارم ) روش های مقابله  و غلبه بر استرس

برای مهار و غلبه بر استرس ، روش های ذیل پیشنهاد می گردد :

الف . برنامه ریزی

هرفرد باید برای فعالیت روزانه خود ، جدول برنامه ریزی مشخص و مدونی داشته باشد . فقدان برنامه ریزی ، به تدریج فرد را سرگردان و نگران خواهد ساخت .

ب . استراحت

در میان فعالیت های مطالعاتی یا روزانه باید زمان هایی را برای استراحت پیش بینی نمود . استراحت باعث افزایش تمرکز و توانایی مطالعاتی و بالا رفتن توان و کیفیت فرد می شود .  باید توجه نمود که محیط استراحت  باید دور از هرگونه تنش و هیاهو باشد .

توجه :  داوطلبان آزمون کارشناسی ارشد باید به ازای هر ۴۵ دقیقه مطالعه ، حتما ۱۰ دقیقه استراحت مفید داشته باشند .

ج . خواب راحت

برای فعالیت مناسب ، حداقل ۶ ساعت خواب کامل و مفید ضروری است . برای یادگیری یا دوره مطالب درسی لازم است ، ذهن کاملا هوشیار و با تمرکز کافی باشد .

توجه : برای خواب راحت توصیه می شود، حداقل نیم ساعت قبل از خواب مطالعه ی داوطلبان متوقف شود تا ذهن خودرا از فضای مطالعه ، رها و آزاد سازد .

د . تغذیه سالم

تغذیه سالم نقش بسیار مهمی در غلبه بر استرس دارد . مصرف و استفاده از مواد غذایی ذیل، درکنترل و مقابله با استرس اثرگذار است :

۱- مرکبات و مکمل های غذایی حاوی ویتامین C

۲ – اسفناج  و عدسی

۳- پسته

۴- بادام و گردو

۵- سبزیجات خام

۶- شیرگرم قبل از خواب

۷- مکمل های گیاهی مثل دمنوش گل گاو زبان وگل سرخ و دارچین جهت آرامش درون

۸- غذاهای آرام بخش مانند سوپ ، آش و...

۹- نان سبوس دار

توجه : عدم رعایت رژیم غذایی ، کیفیت مطالعاتی و توان یادگیری فرد را کاهش می دهد .

ه . تمرکز فکری

توجه به هر اتفاق و تغییری که در محیط اطراف رخ می دهد ، باعث از بین رفتن تمرکز فرد می شود . وقتی تمرکز فکری روی درس وجود نداشته باشد ، استرس و اضطراب خود به خود ایجاد می گردد .

و . مثبت اندیشی

لازم است از افرادی که افکار منفی دارند ، به طور جدی دوری شود و بالعکس با افراد مثبت اندیش و با روحیه شاد ارتباط و مراوده باشد . اگر فکر منفی به سراغ فردی آمد ، باید خیلی سریع آن را به شکل مثبت تغییر دهد .

توجه : ممکن است داوطلبی فکر کند ، رقبای او چندین دوره مطالب درسی خودرا خوانده اند و او در مقایسه با آنها کم کاری داشته است . دراینصورت او باید بگوید ؛ من هم تمام تلاش خودرا به کار گرفته ام و با انرژی و توان بیشتر ، به زودی نتیجه دلخواه خودرا به دست خواهم آورد .

ز . آرامش

چند نفس عمیق قبل از آغاز مطالعه مفید است . وجود دم و بازدم باعث آزاد شدن اکسیژن در مغز فرد می شود و همین امر منجر به افزایش تمرکز و به تدریج ارتقای کیفیت یادگیری خواهد شد

ط . ورزش کردن              

انجام ورزش های سبک از جمله قدم زدن ، پیاده روی ، ایروبیک و شنا حداقل ۴۰ – ۳۰ دقیقه در روز ، می تواند استرس فرد را به شدت کاهش دهد .  درواقع درگیری ذهن و جسم انسان به چنین فعالیت هایی ، به تدریج  نوعی آرامش فکری و روانی ایجاد                   می کند .

ظ . ذکر خدا و عبادت

ذکر نام و یاد خداوند متعال همواره موجب آرامش و غلبه بر استرس و اضطراب است . به همین دلیل در تعالیم دینی توصیه شده است در موارد خطیر و دشوار زندگی ذکر و یاد خدا ، آرامش بخش خواهد بود .

 

 

خاتمه :

حضور در هر رویداد مهم یا مسابقه ای به صورت طبیعی ، استرس زا می باشد . پذیرش وجود استرس و اضطراب اولین گام مفید برای مقابله با استرس است . پس به جای حذف کردن آن باید بپذیریم که استرس وجود دارد لیکن باید با آن به نوعی همزیستی مسالمت آمیز داشته باشیم . بنابراین بهترین راهکار و روش  این است که ما در ابتدا وجود " استرس " را بپذیریم ، بعد آن را کنترل نماییم ودر پایان از پتانسیل موجود و نهفته  در استرس ، در مسیر موفقیت و پیشرفت استفاده نماییم .

برای جمع بندی بحث یادآوری می گردد :

۱- استرس یک موجود قابل باور است  ، پس در ابتدا  باید آن را بپذیریم و کتمان آن بدترین روش برای مقابله با استرس است .

۲- استرس ، فی نفسه مضر و مخرب نیست بلکه می تواند محرک و موثر در موفقیت باشد .

۳- وجود حداقل استرس برای هر موفقیتی لازم و ضروری است .

۴- ظهور و پیدایش استرس ، با علائم و نشانه های خاص است که ممکن است در افراد به صورت متفاوت ظاهر گردد .

۵- برنامه ریزی مدون ، استراحت کافی ، خواب راحت ، تغذیه سالم و مناسب ، تمرکز کافی ، آرامش فعال و مستمر ، مثبت نگری ، ورزش و یاد خداوند در مهار و غلبه بر استرس بسیار موثر هستند .

۶- نظام طبیعت بر اساس عدالت و انصاف استوار است . بنابراین هر قدمی که در مسیر موفقیت برداشته می شود ، در زمان مناسب تاثیر و ثمره ی خودرا خواهد داشت . فقط باید اندکی صبوری نمود .

برای موفق شدن در هر کاری باید هدف ، برنامه ، ابزار و امکانات مناسب آن تعریف و آماده شده باشد . در کنار آن سعی و تلاش و پشتکار فرد نیز می تواند در تحقق این موفقیت بسیار تاثیرگذار باشد . در کنار موارد فوق ، چند " کلید طلایی " به عنوان "هدیه" به شما خوانندگان محترم تقدیم می گردد :

۱- جرات انجام کار داشته باشید .

برنامه خودرا شروع کنید و جرات داشته باشید . از دایره ی آسایش و راحتی خود دورتر روید و خودتان را رشد بدهید . میزان انجام کارتان را بیشتر کنید و انتظاراتتان را افزایش دهید .

۲- از شکست نهراسید .

اگر می خواهید موفق باشید از شکست نهراسید . هیچ کس با چند شکست کوچک موفق نمی شود . شکست راه رسیدن به موفقیت است .

۳- از خواسته ی خود استفاده کنید .

تفاوت بین یک فرد نا موفق و دیگران ، در عدم توانایی یا کمبود دانش او نیست بلکه  "نخواستن"  اوست . افراد موفق لزوماً     قوی تر و یا باهوش تر از دیگران نیستند بلکه آرزوهای آنها بیشتر است . مطمئناً بدون آرزو ، انگیزه رسیدن به هدف را نخواهید داشت .

 

۴- خیال ، لازم است .

برای موفق شدن  ، باید به موفقیت فکر کنید . این آرزو و خواسته باید شما را از پا درآورد . اگر این آرزو شمارا از پا درآورد ، بالاخره محقق خواهد شد .

۵- شما به اراده و تعهد نیاز دارید .

آرزو ، کلید انگیزه است ولی این اراده و تعهد است که موجب پیگیری مداوم اهداف شما می شود . فرد مصمم ،بیش از هزار برابر فرد بی اراده موفق تر است .  آرزو ، اراده و تعهد از لحاظ استراتژیک ، شما را در موقعیت موفقیت قرار می دهد .

۶- به سمت موفقیت بروید .

موفقیت از آسمان در آغوش شما نمی افتد بلکه باید به دنبالش بروید وآن را تعقیب کنید . یک فرد تنبل موفق نخواهد شد .

 

 

 

                                                                                                                                            موفق باشید

                                                                                                                                            محمد فرجی

                                                                                                                     مدیر مؤسسه فرهنگی طرح نوین اندیشه

                                                                                                                                             ۱۵   / ۱۰    /۹۳