اشكال دموكراسي:

الف) دموكراسي مستقيم يعني فردفرد شهروندان مستقيماً نظر و ارادة خود را ابراز دارند.

ب) دموكراسي نماينده‌سالار (غيرمستقيم) به جاي اينكه مردم مستقيماً حاكميت را اعمال كنند از طريق نمايندگان خود به اعمال آن مي‌پردازند.

ج) دموكراسي نيمه‌مستقيم يعني قدرت سياسي به دو وجه موازي هم توسط نمايندگان مردم و هم مستقيماً توسط مردم اعمال مي‌شود كه به اشكال ذيل ظاهر مي‌شود:

1- وتوي مردم يعني اكثريتي از مردم بتوانند تصميمات اتخاذ شده توسط گروه حاكم را وتو كنند.

2- همه‌پرسي (رفراندم) يعني از مردم مستقيماً مشورت گرفته شود.

نكته: در همه‌پرسي ابتكار عمل با حاكميت است.

3- ابتكار عام يعني در اينجا مردم بتوانند پيشنهاد قانونگذاري بدهند. در  اينجا ابتكار عمل با مردم است.

4- گزينش‌گري يعني در مراجعه به نظر مردم گزينه‌هاي مختلفي به آنها پيشنهاد شود و مردم از ميان گزينه‌ها يكي را انتخاب و گزينش بكنند.

5- پله بيسيت يعني مقام پرسش‌گر در لواي اخذ نظر مردم به نوعي محبوبيت خود را مورد سؤال قرار مي‌دهد.

نكته: اعلاميه‌ها و ضمانتهاي حقوقي كه بيانگر انديشه‌هاي علماي حقوق بود تأكيد به شناسايي و حفظ حق افراد مي‌باشد.

نكته: در باب ارزش حقوقي اعلاميه‌ها دو ديدگاه مدنظر قرار گرفته است:

برخي آن را همانند اصول قانون اساسي مي‌پندارند اما برخي ديگر معتقد هستند اين اعلاميه‌ها فاقد ضمانت اجراي حقوقي است. به نظر مي‌رسد اگر ارزش اين اعلاميه‌ها را مشابه با متن قوانين اساسي ندانيم حداقل بايد آن را يك دستورالعمل ويژه براي نهادهاي قانونگذار فر ض كنيم تا در قانونگذاري خود حقوق و آزاديهاي فردي و عمومي را مدنظر قرار دهند.