چرا نوزاد یک پاندای ۹۰ کیلویی تنها ۱۰۰ گرم وزن دارد؟

پژوهشگران آمریکایی در پروژه جدیدی به بررسی نوزادان پاندا پرداختند که هنگام تولد بیش از حد کوچک هستند.

 به نقل از فیز، خرس‌های پاندا هنگام تولد، صورتی رنگ، نابینا و ضعیف هستند و حدود ۱۰۰ گرم وزن دارند. مادر پانداها، ۹۰۰ برابر بزرگتر از نوزادان خود هنگام تولد هستند.

اندازه غیرمعمول پانداها هنگام تولد، سال‌ها مانند معمایی برای پژوهشگران باقی ماند. نظر آنها این بود که به جز مواردی استثنایی مانند جوجه‌تیغی یا کانگورو، هیچ پستاندار دیگری با این میزان اختلاف اندازه نسبت به مادر خود به دنیا نمی‌آید. پژوهشگران "دانشگاه دوک"(Duke University) آمریکا، به بررسی استخوان‌های ۱۰ گونه از خرس‌ها و حیوانات دیگر پرداختند و دریافتند که این نظریه‌ها در همه موارد صدق نمی‌کنند.

بررسی استخوان نوزاد پاندا دشوار است اما پژوهشگران توانستند بقایای حفظ شده نوزادان پاندا را که در "پارک ملی جانورشناسی اسمیتسونین"(Smithsonian's National Zoo) آمریکا وجود داشت، مورد بررسی قرار دهند.

"لینگ لینگ"(Ling-Ling) و "هسینگ هسینگ"(Hsing-Hsing) نخستین زوج پاندا در پارک اسمیتسونین بودند که در سال ۱۹۸۰ صاحب پنج توله شدند اما هیچ کدام از آنها پس از تولد زنده نماند.

پژوهشگران در این بررسی، با کمک اسکن میکرو سی‌تی، تصاویری از استخوان‌های دو توله این خرس‌ها را تهیه کردند. آنها علاوه بر توله پاندا، از خرس خاکستری، خرس تنبل، خرس قطبی، سگ‌ها، روباه و حیواناتی مشابه این موجودات که در پارک اسمیتسونین نگهداری می‌شدند نیز اسکن‌هایی تهیه کردند. آنها از اسکن‌ها استفاده کردند تا مدل‌های سه‌بعدی از استخوان‌بندی داخلی هر نوزاد هنگام تولد تهیه کنند.

هنگامی که نوزاد یک حیوان در رحم رشد می‌کند و بزرگ می‌شود، استخوان‌ها و دندان‌های او هم رشد می‌کنند. پژوهشگران، مرحله تشکیل استخوان و میزان شکل‌گیری آن را تا زمان تولد نوزاد مورد بررسی قرار دادند. آنها آغاز رشد دندان‌ها و میزان آمیزش میان صفحات استخوانی تشکیل دهنده جمجمه را نیز بررسی کردند.

"پیشو لی"(Peishu Li)، از پژوهشگران این پروژه گفت: شاید پاندا نمونه بسیار بزرگی باشد اما می‌توان گفت که نوزاد همه خرس‌ها، به طور نامتناسبی کوچک است. وزن توله خرس قطبی هنگام تولد، کمتر از نصف یک درصد بدن مادر است.

یک ایده قدیمی حاکی از این است که وزن پایین خرس‌ها هنگام تولد با این واقعیت در ارتباط است که بارداری برای برخی از گونه‌های حیوانی، با خواب زمستانی آنها سازگاری دارد. ماده‌های باردار، این مدت را بدون خوردن و آشامیدن می‌گذرانند و بیشتر به منابع چربی خود متکی هستند و با تجزیه عضله، پروتئین لازم برای جنین را تامین می‌کنند.

باور پژوهشگران این است که ماده‌ها می‌توانند پیش از این که تجزیه این بافت، سلامت آنها را تهدید کنند، به تغذیه نوزادان خود بپردازند. خرس‌ها با کوتاه کردن بارداری و به دنیا آوردن نوزادان کوچ و نارس، بیشتر فرآیند رشد را به بیرون از رحم منتقل می‌کنند و تغذیه نوزادان به جای تخلیه کردن عضله، با شیر غنی از چربی مادر صورت می‌گیرد.

در هر حال، پژوهش جدید دانشگاه دوک، داستان متفاوتی را بازگو می‌کند. پژوهشگران در این پروژه، هیچ تفاوت قابل توجهی را در رشد استخوان خرس‌ها و همتایان آنها طی خواب زمستانی پیدا نکردند.

پژوهشگران دریافتند که اسکلت بیشتر خرس‌ها در بدو تولد به بلوغ حیوانات مشابه خود می‌رسد. نتایج این پژوهش نشان داد که خرس پاندا از این قاعده مستثنی است و حتی استخوان‌های یک نوزاد کامل پاندا، شبیه به یک سگ است که چند هفته زودتر و به صورت نارس متولد می‌شود. "کاتلین اسمیت"(Kathleen Smith)، از پژوهشگران این پروژه گفت: نوزاد پاندا، به یک جنین ۲۸ هفته‌ای انسان شباهت دارد.

شاید عوامل دیگری از جمله مصرف بامبو به عنوان غذا نیز در اندازه نوزادان موثر باشد اما داده‌های مرتبط با این موضوع، بسیار محدود هستند.

پژوهشگران هنوز در حال بررسی دلیل اندازه عجیب پاندا و تکامل آن هستند.

اسمیت ادامه داد: ما به اطلاعات بیشتری در مورد محیط زیست و تولید مثل در طبیعت نیاز داریم و باید در زمان کوتاهی به پاسخ خود برسیم زیرا پانداها در معرض انقراض قرار دارند. این پژوهش، ما را یک گام به پاسخ خود نزدیک‌تر می‌کند.

این پژوهش، در مجله "Journal of Anatomy" به چاپ رسید.