شخصی در حادثه رانندگی دچار صدمات شدید شده و زندگی وی فقط به صورت نباتی ادامه دارد و نگهداری و مراقبت و درمان این فرد مستلزم صرف هزینه های بسیار است؛ این فرد به لحاظ تصادف مستحق دریافت دو میلیارد تومان دیه شده است؛ اما همسر وی در راستای مطالبه مهریه کل مبلغ دیه را توقیف کرده است؛ با توجه به این که فرد مصدوم اموال و یا منبع درآمد دیگری برای امرار معاش و تأمین هزینه های درمان و نگهداری ندارد خواهشمند است به پرسشهای زیر پاسخ دهید: 1- در فرض سؤال آیا هزینه درمان شخص مصدوم از محل دریافت دیه در اولویت است یا پرداخت مطالبات راجع به مهریه زوجه؟ 2- در صورت اولویت مطالبات راجع به مهریه آیا در خصوص مبلغ دیه که می بایست صرف هزینه درمان و نگهداری فرد دارای زندگی نباتی شود می توان مستثنیات دین را اعمال کرد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
دیدگاه نخست: در خصوص مبلغ دیه، متعلق به شخص موضوع استعلام که در زندگی نباتی به سر می برد و از محل آن هزینه های لازم برای بقای حیات وی تأمین می شود با توجه به این که مستثنیات دین در ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب 1394 احصاء شده است و مبلغ پرداختی بابت دیه صدمات وارده در زمره مستثنیات دین نیامده است و قانون گذار با ذکر کلمه «صرفاً» در صدر ماده یاد شده بر حصری بودن موارد مستثنیات دین تأکید کرده است و با لحاظ اصل وجوب ادای دین، به نظر می رسد توقیف و برداشت این مبلغ بابت دین (مهریه زوجه) بلامانع و مبتنی بر قانون است؛ گرچه تقاضای محکوم له مبنی بر توقیف آن به رغم اطلاع وی از نیاز محکوم علیه به آن برای درمان خود ممکن است عرفاً عمل شایسته ای تلقی نشود دیدگاه دوم: با عنایت به این که ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب 1394 ناظر بر مورد غالب است که فرد توان انجام فعالیت در راستای تأمین معاش خود را دارا است؛ اما شخصی که در وضعیت زندگی نباتی است و مبلغ دیه وی صرف تأمین هزینه های درمان و نگهداری می شود از شمول ماده 24 یاد شده خارج است؛ لذا قاضی رسیدگی کننده با لحاظ اصول حقوقی و با مراجعه به منابع معتبر فقهی میبایست در خصوص موضوع تعیین تکلیف کند.