حوزة قضایی قلمروي یک بخش يا شهرستان است که در آن دادگاه تشکیل می‏شود.

نكته: موارد ذیل در خصوص حوزه قضایی لازم به ذکر است:

1- چنانچه در یک حوزه قضایی تعداد شعب دادگاه متعدد باشد، دفتر کلی وجود خواهد داشت که ثبت اولیه دادخواست در آن دفتر به عمل می‏آید.

2- هر حوزه ممکن است واحد ارشاد و معاضدت داشته باشد.

3- در حال حاضر رئیس حوزه قضایی نه تنها بر دادگاه‏های عمومی آن حوزه نظارت دارد بلکه بر دادگاه انقلاب نیز نظارت دارد.

4- دادگاه انقلاب یک دادگاه اختصاصی کیفری است که در خصوص برخی مسائل حقوقی هم صلاحیت رسیدگی دارد مثل دعاوی راجع به مصادرة اموال.

5- رئیس شعبه اول رئیس حوزه قضایی است و به تعداد لازم می‏تواند معاون داشته باشد.

6- رئیس شعبه اول که رئیس حوزه قضایی است می‏تواند رئیس دادگاه تجدید نظر استان نیز باشد.

7- رئیس حوزه قضایی استان بر تمامی حوزه‏های قضایی آن استان و شهرها و بخش‏های دیگر نظارت اداری دارد مثل درخواست نصب و جابه‏جایی قضات یا کارمندان.

8- در حوزه‌هايي که شعب متعدد وجود دارد ارجاع پرونده توسط رئیس شعبه اول یا معاون او انجام می‏گیرد.

9- هر شعبه دادگاه عمومی یک قاضی دارد یعنی وحدت قاضی در شعب بدوی حکومت می‏کند البته دادرس علی‏البدل نیز می‏تواند حکم صادر کند و در غیاب رئیس شعبه رأی صادره را پاکنویس و امضاء کند.