مهم‌ترين انواع استحسان عبارتند از: استحسان قياسي و استحسان ضرورت.

استحسان قياسي عبارت از اين است كه به مقتضاي قياس خفيّ عمل كنيم و از قياس جليّ (در اينجا منظور قاعده كلي است) دست بكشيم. پس در حقيقت استحسان قياسي در مواردي است كه دو قياس وجود داشته باشد يكي جليّ و ديگري خفيّ، قياس جليّ را ترك كرده و قياس خفيّ را به كار بنديم.

استحسان ضرورت عبارت است از عدول از حكم قياس به واسطة ضرورتي كه آن را ايجاب مي‌نمايد. مثلاً از نظر شرع اسلام، حجاب امري است واجب. با اين حال هر گاه ضرورتي ايجاب كند، مي‌توان برخلاف اين حكم رفتار كرد و به عبارت ديگر مورد ضرروت را به موارد ديگر قياس نمي‌كنيم بلكه با استحسان آن را اجازه مي‌دهيم مثل اين كه پزشك، جراح و قابله مجازند به بدن زن هنگام ضرورت و به قدر حاجت نگاه كنند و كسي كه در صدد ازدواج است، مجاز است روي زني را كه مي‌خواهد با او ازدواج كند، براي اخذ تصميم ببيند