اماره با دليل از حيث اين كه هر دو، به لحاظ كشف از واقع حجت شناخت شده‌اند، به هم شباهت دارند و تفاوت بارز آن‌ها اين است كه:

اولاً. دليل، مثبت حكم تكليفي و اماره، مثبت موضوع يا حكم وضعي است.

ثانياً. اين كه حجيت اماره به عقيدة مشهور اصوليين مبتني است بر حجّيت ظنّ نوعي حاصل از آن و به عبارت ديگر اماره موجب ظنّ است نه قطع در حالي كه دليل مي‌تواند قطعي باشد يا ظني.