گاهی چیزی یا کاری را شرع یا قانونگذار از همه می خواهد و همه مکلّف به انجام آن مي شوند ولي با انجام آن توسط یک یا چند نفر منظور تأمین می شود و دیگر لازم نیست دیگران آن را دوباره انجام دهند و یا تکرار آن موردی ندارد. چنین تکلیفی را واجب کفايی گویند مانند وجوب دفاع از مرز و بوم، تهیه خواربار به هنگام کمیاب شدن آن، تحصیل علم و آموختن صنعت و حرفه های لازم، وجوب کفن و دفن مردگان و مانند اینها.

گاهی چیزی یا کاری را شرع یا قانونگذار از همه می خواهد و همه مکلّف به انجام آن می شوند و با انجام آن توسط یک یا چند نفر از عهدة دیگران ساقط نمی شود. چنین تکلیفی را واجب عینی می گویند مثلاً از نظر شرع نماز و روزه بر همه واجب است و اگر یکی بخواند از دیگری ساقط نمی شود و مانند لزوم خدمت نظام وظیفه از نظر قانون ایران و مثل وجوب نفقة زن از نظر شرع اسلام و قانون ایران.

نکته: واجب کفايی و عینی ممکن است در عین حال تعبّدی باشد یا توصّلی.

نکته: اجرت گرفتن برای انجام واجب عینی جايز نیست خواه تعبّدی باشد مانند نماز روزانه یا توصّلی باشد مانند قضاوت در فرض انحصار قاضی ولی اجرت گرفتن برای انجام واجب کفايی در صورتی که توصّلی باشد جایز است و در صورتی که تعبّدی باشد جایز نیست.

نکته: اصل این است که واجب عینی باشد و کفايی بودن آن باید ثابت شود.