منظور همان صلاحیت محلی دادگاه است یعنی می‏خواهیم بفهمیم دادگاه کدام محل برای رسیدگی صالح است.

سؤال: تکلیف رأی صادره از دادگاه فاقد صلاحیت محلی (نسبی) چیست؟

جواب: باید بین صور مختلف قائل به تمایز شد:

1- امکان دارد خوانده در جلسة اول رسیدگی ایراد عدم صلاحیت محلی کند اما دادگاه توجه نکرده و خود را صالح قلمداد نموده و رأی ماهوی صادر نماید. در این صورت وقتی که به دلیل تجدید نظرخواهی این پرونده در دادگاه تجدید نظر مطرح می‏شود، دادگاه تجدید نظر باید رأی ماهوی صادره را نقض و پرونده را جهت رسیدگی به دادگاه صالح ارسال دارد.

2- خواهان در دادگاه اقامه دعوی می‏کند. خوانده بعد از جلسة اول رسیدگی به صلاحیت نسبی دادگاه ایراد می‏گیرد. دادگاه توجه ننموده و رأی ماهوی صادر می‏کند. اگر این رأی مورد تجدید نظرخواهی قرار گیرد چنانچه دادگاه تجدید نظر این رأی را به دلیل فقدان صلاحیت نسبی دادگاه نقض نکند اشکالی بر آن وارد نیست.

3- اگر خواهان دعوایی را در دادگاهی مطرح نماید که صلاحیت محلی ندارد اما خوانده هیچ ایرادی به فقدان صلاحیت نسبی دادگاه نکند و دادگاه حکم ماهوی صادر نماید اگر این حکم در مرحله تجدید نظر مورد تأیید قرار گیرد و دادگاه تجدید نظر به ایراد عدم صلاحیتی که فقط در مرحله تجدید نظر به عمل آمده توجهی نکند اشکالی ندارد.