منظور همان صلاحیت محلی دادگاه است یعنی میخواهیم بفهمیم دادگاه کدام محل برای رسیدگی صالح است.
سؤال: تکلیف رأی صادره از دادگاه فاقد صلاحیت محلی (نسبی) چیست؟
جواب: باید بین صور مختلف قائل به تمایز شد:
1- امکان دارد خوانده در جلسة اول رسیدگی ایراد عدم صلاحیت محلی کند اما دادگاه توجه نکرده و خود را صالح قلمداد نموده و رأی ماهوی صادر نماید. در این صورت وقتی که به دلیل تجدید نظرخواهی این پرونده در دادگاه تجدید نظر مطرح میشود، دادگاه تجدید نظر باید رأی ماهوی صادره را نقض و پرونده را جهت رسیدگی به دادگاه صالح ارسال دارد.
2- خواهان در دادگاه اقامه دعوی میکند. خوانده بعد از جلسة اول رسیدگی به صلاحیت نسبی دادگاه ایراد میگیرد. دادگاه توجه ننموده و رأی ماهوی صادر میکند. اگر این رأی مورد تجدید نظرخواهی قرار گیرد چنانچه دادگاه تجدید نظر این رأی را به دلیل فقدان صلاحیت نسبی دادگاه نقض نکند اشکالی بر آن وارد نیست.
3- اگر خواهان دعوایی را در دادگاهی مطرح نماید که صلاحیت محلی ندارد اما خوانده هیچ ایرادی به فقدان صلاحیت نسبی دادگاه نکند و دادگاه حکم ماهوی صادر نماید اگر این حکم در مرحله تجدید نظر مورد تأیید قرار گیرد و دادگاه تجدید نظر به ایراد عدم صلاحیتی که فقط در مرحله تجدید نظر به عمل آمده توجهی نکند اشکالی ندارد.