شبهة محصوره آن است كه مورد شبهه و ترديد متعدد بوده ولي دچار شدن به آن عادتاً ممكن باشد، مانند اين كه يكي از ده قطعه فرش موجود در منزلي دزدي باشد.

شبهة غيرمحصوره آن است كه مورد به قدري زياد باشد كه دچار شدن به تمام آن‌ها عادتاً ممكن نباشد، مانند اين‌ كه يكي از صدها قطعه فرش موجود در شهري دزدي باشد.

موارد وجوب احتياط سه تا است:

  1.  شبهة حكمي پيش از فحص مانند آن كه احتمال مي‌رود تأخير در اداي امانت با مطالبه‌ي مالك خيانت در امانت تلقي شود، جرم باشد و مجازات داشته باشد، در اينجا فحص و تحقيق واجب است.
  2.  جايي كه يقين به اشتغال ذمّه داشته باشيم مانند آن كه قيّم مال مولّي عليه را به او تحويل دهد در حالي كه در بلوغ و رشد او ترديد دارد. در اينجا بايد احتياط كند تا يقين حاصل نمايد كه مولي عليه او بالغ و رشيد شده است.
  3.  شك در اطراف علم اجمالي مانند آن كه علم اجمالي داشته باشيم كه مالي از ديگري جزو اموال ما است و دقيقاً مال را ندانيم چيست. در اينجا با جمع سه شرط احتياط واجب است:

يكي اين كه شبهه محصوره باشد مثلاً آن مال مردّد باشد ميان يك تخته قالي در ميان دو سه قالي.

ديگر آن كه تمام اطراف شبهه مورد ابتلاء باشد يعني هم اكنون احتمال تصرف‌ ما در مال غير وجود داشته باشد.

ديگر آن كه مضطر و ناچار به تصرف در يكي از آن اموال نباشيم.