هر گاه كسي در حال انجام كاري باشد كه داراي اجزايي است و پس از ورود به جزء يا اجزاء بعدي شك كند كه جزء قبلي را انجام داده يا نه اين مصداق اجراي قاعدة تجاوز است. مثل اين كه در نماز باشد و در ركوع شك كند كه «سوره» را خوانده است يا نه؟ چنين شكي اعتبار ندارد ولي اگر آن را انجام داده لكن ترديد داشته باشد كه آن را كامل انجام داده يا نه اين مصداق قاعدة فراغ است. حكم قضيه اين است كه نبايد به چنين شكي اعتنا كند.

نكته: در صورت تعارض قاعدة فراغ و تجاوز با استصحاب اين قاعده بر استصحاب مقدم است