هر گاه دو يا چند دليل متعادل در برابر يكديگر قرار گيرند به طوري كه عرفاً نتوان آن‌ها را جمع كرد و يكي ناسخ ديگري نباشد، در اين صورت تعارض محقق است. حكم تعارض عقلاً تساقط است ولي شرعاً سه نظر ابراز شده است: توقف (در مقام فتوا و عمل كردن به احتياط)، تخيير، احتياط در صورت امكان و تخيير در غير اين صورت.

براي تحقق تعارض بايد شرايط زير جمع باشد و با فقد يكي يا همة آن‌ها تعارض از بين مي‌رود:

تعداد متعارضين، متعادل بودن آن‌ها، در برابر هم قرار گرفتن، عدم امكان جمع عرفي، ناسخ و منسوخ نبودن آنها و در آخر، حكم متعارضين عقلاً و شرعاً.