عنصر قانوني قتل عمدي يا جنايات عمدي، عنصر قانوني مركب است يعني توصيف رفتار مجرمانه در يك ماده (ماده 290) و تعيين مجازات در ماده ی ديگر (ماده381).

نكته: عنصر قانوني مركب در مقابل عنصر قانوني ساده يا بسيط قرار مي‌گيرد.

نكته: هر قتل عمدي موجب قصاص نيست به طور مثال قتل فرزند توسط پدر.

نكته: براي اينكه مجازات قصاص نفس قابل اجرا باشد بايد اولاً: قتل عمدي باشد. ثانياً : قتل عمدي موجب قصاص باشد و ثالثاً : شرايط اجراي قصاص رعايت شود.

 

شرايط اجراي قصاص عبارتست از:

1- تساوي در دين در حين ارتكاب جرم (ماده 301)

نكته: ذمي، غيرمسلماني است كه به موجب عقد ذمه در سرزمين اسلامي زندگي مي‌كند.

نكته: معاهد، غيرمسلماني است كه با توجه به وجود قرارداد صلح دائم با كشورهاي اسلامي خونش محفوظ است.

نكته: مستأمن، غيرمسلماني است كه به طور موقت وارد كشورهاي اسلامي شده است وخونش محفوظ است.

2ـ فقدان رابطه ی پدري(مواد 301 و 309)

نكته: پدر يا جد پدري به علت جنايت بر فرزند قصاص نمي‌شوند.

3ـ تساوي در عقل (مواد 305 و 308)

نكته: اگر بين قاتل و مقتول تساوي در عقل وجود نداشته باشد، قاتل قابل قصاص نيست.

نكته: اگر مسلمان بر كشتن كافر عادت كند قصاص نمي‌شود اما از باب حد افساد في‌الارض كشته مي‌شود.

نكته: اشتباه در هدف باعث مي‌شود نوع قتل، خطاي محض باشد.

نكته: اشتباه در هويت تأثيري در نوع قتل ندارد و قتل عمدي است (ماده 294).

نكته: اشتباه در موضوع، موجب مي‌گردد تا نوع قتل شبه‌عمد باشد.