- قرار سقوط دعوی:

قرار سقوط دعوی در مواردی صادر می‏شود که دعوی قبل از صدور حکم زایل شود بنابراین در تمام مواردی که حق اصلی زایل می‏شود دادگاه باید قرار سقوط دعوی صادر کند. خواه زوال حق ارادی باشد مثلاً دائن مطابق ماده 289 ق. مدنی از حق خود به اختیار صرف نظر نماید و یا زوال حق قهری باشد مثلاً دو صفت طلبکار و بدهکار در یک شخص جمع شود. مثلاً با فوت پدر که طلبکار از فرزند بوده و فرزند وارث منحصر به فرد اوست مالکیت مافی الذمه حاصل می‏شود. در تهاتر قهری هم حق از بین می‏رود. همچنین در برخی از دعاوی با فوت خواهان یا خوانده حق اصلی زایل می‏گردد. مثلاً در دعوی تمکین و یا مطالبه نفقة ایام جاری با فوت یکی از طرفین دعوی زایل می‏شود. همچنین مطابق ماده 107 قانون آيين‌دادرسي مدني اگر خواهان به کلی از دعوی خود صرف‌نظر کند مورد از موارد صدور قرار سقوط دعوی می‏باشد.

2- قرار رد دعوی:

قرار رد دعوی در محاکم بیشتر از سایر تصمیمات اتخاذ می‏گردد. قانونگذار صدور قرار رد دعوی را در صورتی پیش‏بینی کرده که ایرادات مذکور در بندهای 3 تا 11 ماده 84 وجود داشته باشد.

ماده 89 اشاره به صدور قرار رد دعوی در این موارد دارد.

نکته: همچنین باید گفت اگر دادگاه قرار مذكور در ماده 19 ق. آ. د. م را صادر کند اما خواهان به تکلیف خود در ظرف یک ماه عمل نکرده و گواهی لازم را به دفتر دادگاه تسلیم نکند در این صورت مطابق ماده 19 قانون آيين‌دادرسي مدني قرار رد دعوی صادر می‏شود.

نکته: همچنین در صورت تحقق بند ب ماده 107 قانون آيين‌دادرسي مدني و همچنین در صورت تحقق قسمت اول بند ج ماده 107 قانون آيين‌دادرسي مدني باز هم دادگاه قرار رد دعوی صادر می‏کند.

نکته: اگر دادگاه تجدید نظر دادخواست بدوی را ناقص تشخیص دهد به خواهان دعوی اخطار می‏کند که ظرف 10 روز نواقص را برطرف کند. در غیر این صورت دادگاه تجدید نظر، رأی تجدید نظر خواسته را فسخ و مطابق ماده 350 قانون آيين‌دادرسي مدني قرار رد دعوی بدوی را صادر می‏کند.

نکته: اگر در تمام مواردی که دادگاه بدوی مکلف به صدور قرار رد دعوی بوده اما اقدام به آن ننموده و حکم صادر کرده دادگاه تجدید نظر در مقام رسیدگی می‏تواند حکم را فسخ و اقدام به صدور قرار رد دعوی بنماید.

نکته: آثار قرار رد دعوی همانند آثار سقوط دعوی است که در بحث قرار قاطع دعوی به آن اشاره کردیم و تنها تفاوت آنها در اعتبار امر مختومه مي‌باشد كه قرار رد دعوي بر خلاف قرار سقوط دعوي، فاقد آن مي‌باشد.