ماده 300) مدير دفتر دادگاه موظف است فوري پس از امضاي دادنامه، رونوشت آن را به تعداد اصحاب دعوا تهيه و در صورتي كه شخصاٌ يا وكيل يا نماينده قانوني آنها حضور دارند به آنان ابلاغ نمايد والاّ به مأمور ابلاغ تسليم و توسط وي به اصحاب دعوا ابلاغ گردد.
ماده 302) هيچ حكم يا قراري را نميتوان اجراء نمود مگر اين كه به صورت حضوري و يا به صورت دادنامه يا رونوشت گواهي شده آن به طرفين يا وكيل آنان ابلاغ شده باشد.
نحوه ابلاغ دادنامه و رونوشت آن برابر مقررات مربوط به ابلاغ دادخواست و ساير اوراق رسمي خواهد بود.
تبصره- چنانچه رأي دادگاه غيابي بوده و محكوم عليه مجهولالمكان باشد، مفاد رأي به وسيله آگهي در يكي از روزنامههاي كثيرالانتشار مركز يا محلي با هزينه خواهان براي يكبار به محكوم عليه ابلاغ خواهد شد. تاريخ انتشار آگهي، تاريخ ابلاغ رأي محسوب ميشود.
سؤال: ابلاغ حکم به چه نحو است؟
جواب: با توجه به ماده 302 قانون آييندادرسي مدني نحوة ابلاغ دادنامه برابر مقررات ابلاغ دادخواست است.
نکته: مستنداً به تبصره ماده 47 قانون آييندادرسي مدني اگر اقامة دعوی یا دفاع از آن به وسیلة وکیل جریان یافته و تا روز اعلام ختم دادرسی سمت وکیل زایل نشده باشد و وكيل ياد شده حق وكالت در مرحله بالاتر را داشته باشد دادنامه باید به وکیل ابلاغ شود، در غیر این صورت باید به اصیل ابلاغ شود.
نکته: ابلاغ دادنامه به وکیلی که مطابق ماده 46 قانون آييندادرسي مدني حق دخالت در دادگاه بالاتر را ندارد یا برای وکالت در دادگاه بالاتر مجاز نباشد و وکيل در توکیل نیز نباشد معتبر نیست. در این قبیل موارد رأی باید مجدداً به اصیل ابلاغ شود.
نکته: در مورد محجورین ابلاغ باید به نمایندگان قانونی آنها به عمل آید.
نکته: در مورد وزارتخانهها و ادارات دولتی و سایر اشخاص موضوع ماده 32 قانون آييندادرسي مدني ابلاغ دادنامه باید به خود وزارتخانه و سازمان به عمل آید هر چند که آن سازمان یا اداره نماینده حقوقی معرفی کرده باشد.
نکته: در صورتی که حکم غیابی بوده و محکوم علیه غایب مجهول المکان باشد در این صورت حکم بایستی در یکی از روزنامههای کثیر الانتشار به هزینه خواهان برای یک بار در مقام ابلاغ به محکوم علیه آگهی شود. تاریخ ابلاغ رأی مطابق تبصره ماده 302 قانون آييندادرسي مدني تاریخ انتشار آگهی است.
سؤال: ابلاغ دادنامه چه آثاری دارد؟
نه تنها تاریخ ابلاغ دادنامه، مبدأ مهلت اعتراض از رأی میباشد بلکه مطابق مواد 302 قانون آييندادرسي مدني و ماده 2 قانون اجرای احکام مدنی هیچ حکم یا قراری را نمیتوان اجرا نمود مگر این که ابلاغ شده باشد.
نکته: بحثی که تحت عنوان اعلام رأی در جلسه دادرسی در ماده 295 قانون آييندادرسي مدني پیشبینی شده فاقد چنین آثاری است. «اعلام» در این ماده ابلاغ رأی نیست.
نکته: باید توجه داشت ممکن است ابلاغ دادنامه توسط مدیر دفتر در دفتر دادگاه به عمل آید و یا این که دادنامه به طرفین یا وکلای آنان ارسال شده و توسط مأمور ابلاغ، ابلاغ گردد.