1-
2-
3-
4-
شرايط راويان خبر واحد:
راويان خبر واحد بايد داراي چند شرط باشند تا خبري كه روايت ميكنند، قابل قبول واقع شود. اين شرايط عبارتند از: بلوغ، عقل، اسلام، ايمان، عدالت و ضبط.
بلوغ: بلوغ شرعي رسيدن به سني معين و يا داشتن علائم مخصوصي است. نابالغ اعم از اين كه ممّيز باشد يا غيرممّيز، خبرش قابل قبول نيست اين شرط بين شيعه و سُنّي اجماعي است و تنها در مورد كودك مميّز از بعضي سنيان قول ديگري نقل شده است.
عقل: راوي بايد عاقل باشد. خبري را كه ديوانه نقل كند بيارزش است ولي ديوانة ادواري هر گاه در حال افاقه روايت كند، قابل قبول است.
نكته: بلوغ و عقل را گاهي يكجا بيان كرده و ميگويند راوي بايد مكلّف باشد.
اسلام: خبر غيرمسلمان معتبر نيست و هر گاه در سلسلة راويان خبر، يك نفر يا همه، نامسلمان باشد آن خبر بيارزش است.
ايمان: ايمان در برابر اسلام به معناي دوازده امامي بودن است و اين شرطي است كه شيعه براي روات اخبار قائل است. به موجب اين شرط خبري كه راوي يا راويان آن سنّي يا شيعة غير دوازده امامي باشند، معتبر نيست جز به شرط توثيق.
توثيق: يعني موثق و مورد اعتماد دانستن. هر گاه راوييي كه سنّي يا شيعة غير دوازده امامي است مورد ثقه و اعتماد علماي بزرگ شيعه قرار گرفته باشد و از او به راستگويي ياد شده باشد، در اين صورت خبري كه نقل ميكند موثق و تاحدّي مورد قبول است.
عدالت: راوي بايد عادل باشد اين شرط مورد اتفاق است امّا عادل كيست؟ عدالت چيست؟ منظور از عدالت، عدالت شخصي است و آن ملكهاي است نفساني كه انسان را از گناه كردن مانع ميشود و در تعريف آن گفته شده «عدالت ملكة اجتناب از گناهان كبيره و اصرار بر گناهان صغيره و منافيّات مروّت است».
ضبط: منظور از اين شرط دارا بودن حافظه و قوّة نگهداري مطالب است. بنابراين لازم نيست كه راوي از همه كس خوش حافظهتر باشد لكن بايد به كودني و كند حافظگي هم متصف نباشد و در حدّ معمول از حافظة خوب برخوردار باشد