1ـ مسلمان بودن: به موجب ماده 310 اگر مقتول مسلمان نباشد، قاتل قابل قصاص نيست.

2ـ عاقل بودن: اگر مقتول مجنون باشد قاتل قصاص نمي‌شود مواد 305 و 308 .

3ـ عدم استحقاق قتل :

 

1- قاتل اعتقاد به مهدورالدم بودن مقتول داشته است و اعتقاد اثبات شده است: 

 

مقتول مهدورالدم است

مقتول مهدورالدم نیست

عدم قصاص قاتل وتعزیر مرتکب

دیه + تعزیر

 

 

2-قاتل اعتقاد به مهدورالدم بودن مقتول نداشته باشد و این امر اثبات شده است:

 

مقتول مهدورالدم است

مقتول مهدورالدم نیست

عدم قصاص قاتل وتعزیر مرتکب

قاتل قصاص می شود.

 

 

نكته: در هر فرضي كه قاتل قصاص نشود تعزير مي‌شود (ماده 612).

نكته: تشخيص استحقاق قتل با قاتل است. اگر قاتل، ادعای اعتقاد به استحقاق كشته شدن مقتول را داشته باشد بدواً بايد اعتقادش را اثبات كند.

سپس بحث مهدورالدم بودن يا نبودن مقتول مطرح مي‌شود. در اين خصوص به مواد 302 و 303 ق.م.ا رجوع مي‌كنيم.