آيين دادرسي مدني اصطلاحی است که از سه کلمه آيين به معنی شیوه و روش، دادرسی به معنی قضاوت، مدنی در مقابل کیفری تشکیل شده است.

ماده 1) آيين دادرسي مدني، مجموعه اصول و مقرراتي است كه در مقام رسيدگي به امور حسبي و كليه دعاوي مدني و بازرگاني در دادگاه‌هاي عمومي، انقلاب، تجديدنظر، ديوان عالي كشور و ساير مراجعي كه به موجب قانون موظف به رعايت آن مي‌باشند به كار مي‌رود.

قانونگذار در ماده 1 ق.آ.د. م، آيين دادرسی مدنی را مجموعه اصول و مقرراتی می‏داند که در مقام رسیدگی به 1) امور حسبی؛ 2) دعاوی مدنی؛ 3) دعاوی بازرگانی به کار رفته و مورد عمل؛ 1) دادگاه‏های عمومی حقوقی و خانواده؛ 2) دادگاه‏های انقلاب؛ 3) دادگاه‏های تجدید نظر؛ 4) دیوان عالی کشور؛ 5) سایر مراجعی که قانوناً مکلف به رعایت آن می‏باشند هست.

اموری که در دادگاه‏ها مطرح می‏شود بر دو نوع است:

1- امور غیر ترافعی: همان امور حسبي هستند، یعنی مواردی که علی‏رغم این که اختلافی وجود نداشته باشد و حقی تضییع نشده و حقی مورد انکار قرار نگرفته باشد، باز هم دادگاه‏ها به آن رسیدگی می‏کنند مانند تعیین قیم یا نصب امین، گواهی انحصار وراثت و یا تحریر ترکه.

2- امور ترافعی: زمانی است که دعوایی بین طرفین وجود داشته باشد یعنی این که حقی تضییع شده یا مورد انکار قرار گرفته باشد مانند دعاوی خلع ید و طلاق. (م 2 ق. آ.د.م)