تدوين عبارتست از تبديل علمی قواعد عرفی به قواعد نوشته و توسعة تدريجی، عملی است که بر پاية حقوق موجود، قواعد جديدی را بنا مینهد که همين قواعد، مؤيد يا مخصص حقوق موجود خواهند بود.
به بيان ديگر، تدوين يعنی جمعآوری عرفهای آبا و اجدادی و انتخاب آنها و تبديل آن به قانون بر حقوق داخلی يا عهدنامه در حقوق بينالملل.
اولين تلاشهای مربوط به تدوين در 1856، 1899و 1907 و بعد شورای جامعة ملل در 1927 تا 1930 صورت گرفت. کنفرانس تدوين لاهه در 1930 زير نظر شورای جامعة ملل با شکست مواجه شد و تنها عهدنامهای كه از اين طريق تهيه شد، عهدنامة مربوط به اعطای حقوق تابعيت است.
طرح اولية منشور ملل متحد که از سوی انگليس، آمريکا و فرانسه پيشنهاد شده بود، چيزی دربارة تدوين حقوق بينالملل نداشت اما نمايندة چين مسئلة تدوين حقوق بينالملل را پيشنهاد نمود. (در مقدمه، مادة 1 و بند الف مادة 13 ذکر شده است). اگرچه در گذشته امر تدوين مشکل بود اما اکنون امر تدوين موجب پيشرفت حقوق بينالملل است. اولين اجلاس ملل متحد در لندن مورخ 1946 مقر سازمان را به نيويورک برده و تصميم گرفته شد رکنی فرعی تشکيل شود که کار تدوين حقوق بينالملل متشکل از حقوقدانان تمام دنيا باشد. کميسيون حقوق بينالملل در اولين انتخابات در 1949داراي 15 عضو بود و اکنون 34 عضو دارد که توسط مجمع عمومی انتخاب میشوند. عضويت در کميسيون در دورههای 5 ساله است. توسعه در فعاليت کميسيون حقوق بينالملل در جاهايی که عرفی وجود ندارد (مستحدث) تلاش بر موضوعه کردن يک سری اصول تعريف شده است. به عبارت ديگر توسعه يعنی تدوين ضوابط و موضوعات جديد مثل فضا و..... کميسيون حقوق بينالملل بعد از 10 سال به نتيجه رسيد که برای خدمات بهتر بايد در صدد تدوين نوآوریها هم باشد يعنی هر تدوينی خود، توسعه است. در مورد توسعه هم چون قواعد برای جامعة بشری وضع میشود بايد به سنتهای جامعة بشری نيز توجه شود يعنی توسعه خود نيز تدوين است. بنابراين از 1961 به بعد کميسيون حقوق بينالملل اين دو واژه را در کنار هم قرار میدهد. علاوه بر کميسيون حقوق بينالملل، کميسيون آنسيترال که زير مجموعة آنکتاد است نيز به اين فعاليت تدوين ميپردازد و کار قانومندی قوانين تجارت را انجام میدهد. کميسيون حقوق بينالملل بيشتر به مسائل سياسی حقوق بينالملل میپردازد و امور آنسيترال، بيشتر راجع به انتقال انرژی، شرکتهای چند مليتی و غيره است. کميسيون حقوق بشر هم به تدوين قواعدی میپردازد. برخی سازمانهای تخصصی هم نقش تدوين در موضوعاتی را دارند. مثلاً سازمان بينالمللی کار دربارة حقوق کار، يونسکودر زمينه فرهنگي و آموزشي خاص و غيره. برخی کنفرانسها نيز در زمينة تدوين قواعد اقدام کردهاند. البته بشر در طول تجربيات خود سازمانهای بينالمللی را تشکيل داد که شکل تکامل يافته همين گونه کنفرانسهاست. عهدنامة جديد حقوق درياها در 1982 توسط يک کنفرانس خاص شکل گرفته است.
مزايای تدوين عبارتند از:
1- حقوق بينالملل را توسعه میدهد.
2- موجب تشويق فعاليتهای علمی میشود.
3- ابهام حقوق بينالملل را برطرف میکند.