ضامن كسي است كه ضمانت يكي از مسؤولين را نموده است حال آن كه ظهرنويس كسي است كه خود زماني دارندة سند تجاري بوده است و در هنگام واگذاري آن سند به ديگري، ظهر آن را امضاء مي‌كند. ضامن هيچ وقت دارندة سند تجاري نبوده است.

سؤال: فايدة تشخيص ضامن از ظهرنويس چيست؟ آن است كه براي مراجعه به ضامن رعايت مواعد شرط نيست. حال آن كه براي مراجعه به ظهرنويس رعايت مواعد شرط است يعني اگر مواعد رعايت نشده باشد حق اقامة دعوي بر عليه ظهرنويس وجود ندارد. منظور از مواعد، مواعد مقرر در مواد 274 و 280 و 286 و 287 و 315 و 317 ق. تجارت است. لازم به ذكر است منظور از ضامن در اينجا ضامن مديون اصلي است. اگر ظهرنويس داراي ضامن باشد از آنجا كه براي رجوع به ظهرنويس رعايت مواعد شرط است براي رجوع به ضامن ظهرنويس نيز رعايت مواعد شرط خواهد بود.

نكته: اين كه مي‌گوييم براي رجوع به ضامن مديون اصلي رعايت مواعد شرط نيست منبعث از رأي وحدت رويه ايجاد شده در سال 1374 در اين زمينه است.

سؤال: آيا امضاي مجهول، امضاي ضامن فرض خواهد شد يا امضاي ظهرنويس؟

منظور از امضاي مجهول اين نيست كه صاحب امضاي معلوم نيست بلكه منظور آن است كه صاحب امضاء معلوم است اما نمي‌دانيم كه آيا ايشان به عنوان ضامن سند تجاري را امضاء نموده يا به عنوان ظهرنويس؟ فروض ذيل لازم به ذكر است:

1. آقاي "الف" به عنوان صادر كننده سفته، سفته‌اي را در وجه آقاي "ب" صادر مي‌كند. در حال حاضر اين سفته در دست آقاي "ب" است اما امضاء آقاي "ج" در ظهر سفته ديده مي‌شود. بدون قيد اين كه آيا ايشان ضامن بوده يا ظهرنويس؟ در اين مورد بدون ترديد آقاي "ج" به عنوان ضامن مطرح مي‌باشد.
2. آقاي "الف" به عنوان صادر كنندة سفته، سفته‌اي را در وجه آقاي "ب" صادر مي‌كند. در حال حاضر اين سفته در دست آقاي "ج" است. امضاء آقاي "ب" در ظهر سفته ديده مي‌شود اما قيد نشده است كه آيا ايشان  به عنوان ضامن، سفته را امضاء كرده و يا به عنوان ظهرنويس. در اين فرض آقاي "ب" بدون ترديد ظهرنويس فرض مي‌شود.
3. هرگاه "الف" به عنوان صادر كننده سفته، سفته‌اي را در وجه حامل صادر كند اگر در حال حاضر اين سفته در دست "ج" باشد اما در ظهر آن امضاء "ب" ديده شود ترديد وجود دارد كه آيا "ب" به عنوان ضامن اين سند تجاري را امضاء كرده يا ظهرنويس؟ حقوقدانان در اين كه ايشان ضامن فرض شوند يا ظهرنويس، اختلاف نظر دارند. نظر اقوي اين است كه ايشان ظهرنويس تلقي مي‌شوند.