خبر واحدي است كه يكي يا همة راويان آن واجد تمام يا بعضي شرايط لازم براي راوي نباشند و توثيق هم نشده باشند.
نكته:
خبر ضعيف حجّت نيست مگر اين كه مشهور باشد و در اين صورت آن را «مقبول» گويند.
نكته: خبر صحيح، حسن و موثق يا قوي حجّت است و درجة اعتبار و حجّيت آنها به همين ترتيب است.
نكته: به كار بستن خبر واحد به وسيلة فقها بر اعتبار و اعتماد به آن ميافزايد و ضعف احتمالي آن را جبران ميكند و برعكس، به كار نگرفتن آن از ارزش و اعتبار آن ميكاهد و در اين صورت آن را « خبر مهجور» ميخوانند كه كنايه از بياعتباري آن است.
نكته: وثوق به روايت از چند راه حاصل ميشود: وثوق به راوي، موافق بودن روايت با عمل مشهور، علوّ مضمون روايت كه نشان دهندة آن است كه آن روايت از جانب امام (ع) رسيده است و مستفيض و فراوان بودن روايات بر مضمون روايات مورد بحث.
نكته: خبر و شهادت گر چه هر دو از واقعيتي حكايتي دارند ولي از چند جهت با هم تفاوت دارند:
- منشأ خبر نقل راويان است در حالي كه گواهي بايد از طريق ديدن يا شنيدن خود گواه و بدون واسطه باشد مگر در مورد گواهي فرع يا شهادت بر شهادت كه ممكن است با شرايطي با واسطه هم گواهي داد.
- در گواهي تعدّد گواه لازم است يعني گواه بايد دو نفر باشد مگر در شرايط محدود و خاص ولي خبر واحد نقل يك نفر از ديگري است.
- در گواهي، گواه بايد مرد باشد و گواهي زن در مواردي محدود پذيرفته است ولي راوي خبر ممكن است مرد باشد يا زن.