- تبديل تعهد از طريق تبديل موضوع: مثلاً الف و ب توافق ميكنند كه مديون به جاي دادن 10 كيلوگرم، 6 كيلوگرم برنج بدهد، اين عقديست بين تعهد و متعهد له.
- تبديل تعهد از طريق تبديل تبديل متعهد يا مديون: مثلاً الف به ب 100 ميليون بدهكار است ج با ب توافق ميكند، بجاي اينكه الف بدهد، ج پرداخت كند، اولاً اين همان عقد ضمان است، اين نوع تبديل تعهد عقديست بين متعهد دوم و متعهد له، ارادة متعهد را اصلاً نياز نداريم.
- تبديل تعهد از طريق تبديل متعهد له يا دين: الف به ب 100 ميليون بدهكار است، ب به الف ميگويد بجاي اينكه به من بدهي به ج پرداخت كن، اين نوع تبديل تعهد انجام ميشود با ارادة متعهد و متعهد له اول و متعهد له دوم.
نظر دكتر كاتوزيان اين نوع تبديل تعهد همان عقد حواله است.
- تبديل تعهد به اعتبار تبديل سبب يا منشأ دين: فرض كنيد آقاي الف مستأجر آقاي ب است، هر ماه 2 ميليون تومان بابت مال الاجاره ميپردازد، ماه چهارم با آقاي ب توافق ميكند كه آن 2 ميليون را به آقاي الف قرض دهد. همچنان آقاي الف مديون ب ميباشد، منتهي نه بابت اجاره، بابت عقد قرض.
مادة 293 يك قاعده تكميلي است و در ضمان، حواله، كفايت، رهن و برات مدني (حواله) بكار ميرود وقتي تبديل تعهد صورت ميگيرد، دين قبلي كه از بين ميرود، تضمينات دين سابق نيز از بين ميرود مگر در صورت شرط خلاف. اين حكم در حواله، رهن، كفالت، ضمان و برات مدني نزد (حواله) بكار ميرود.