- اقسام وضع لفظ:
الف. وضع تعیینی (تخصیصی)
ب. وضع تعّینی (تخصّصی)
وضع تعیينی یا تخصیصی عبارت است از اینکه لفظی را برای معنایی معین نموده در برابر آن قرار دهند مانند مثالهایی که گذشت.
وضع تعیّنی عبارت است از اینکه لفظی در معنايی دیگر یعنی غیر از معنای موضوع له با قرینه و به مناسبتی بکار رود و به اصطلاح به طور مَجاز استعمال شود و به قدری این استعمال زیاد شود که پس از چندی هر وقت آن لفظ بدون قرینه بکار برده شود، همین معنای دوم فهمیده شود چنانکه کلمۀ "قانون" در اول به معنای "خط کش" بوده و بعد به واسطۀ استعمال زیاد، در معنای فعلی که معنای مجاز آن بوده استعمال مي شود و اکنون فقط همین معنا از آن فهمیده میشود.
نکته: وضع تعیینی یا تخصیصی در اثر جعل و قرار دادن و انشاء واضع بوجود میآید و وضع تعینّی یا تخصّصی در اثر کثرت استعمال محقق میگردد.
نکته: در وضع تعیینی یک واضع مشخصی داریم که آمده لفظی را در مقابل معنی گذاشته است. حال آنکه در وضع تعیّنی یا تخصّصی واضع مشخصی نداریم بلکه واضع عرف میباشد و در اثر کثرت استعمال محقق میگردد.
نکته:اصطلاحاً به لفظ میگویند موضوع یعنی وضع شده. به معنی میگویند موضوع له یا ماوضع له یعنی وضع شده برای آن. به کسی که لفظ را در مقابل معنی گذاشته است میگویند واضع و به عمل "واضع" میگویند "وضع".
- اقسام وضع تعیینی:
وضع تعیینی نیز دو گونه است: گاهی دراثر جعل و قرار داد و انشاء صریح واضع به عمل میآید مانند اینکه به هنگام نامگذاری نوزاد، بزرگ خانواده تصریح کند که نام او هوشنگ است و گاهی دراثر جعل و قرارداد و انشاء ضمنی به عمل میآید مانند اینکه بزرگ خانواده نوزاد خود را هوشنگ صدا کند و بدین ترتیب عملاً نام او را هوشنگ بگذارد