اگر معاهدات را بر اساس محتوا و کارکرد حقوقی آنها مورد تقسيمبندی قرار دهيم آن را طبقهبندی مادی يا ماهوی میگويند ولی طبقهبندی شکلی يا صوری بر مبنای متغيرهای خارجی معاهدات است.
بند اول- طبقهبندی مادی يا ماهوی
معاهده- قانون يا معاهدات قانونساز(Law- Making Treaties): معاهداتی هستند که موضوع آنها برای کل جامعة بينالمللی حائز اهميت بوده، با نظم بينالمللی ارتباط داشته و در تدوين آنها با دو دسته منفعت متضاد روبرو نيستيم. از جملة اين معاهدات که خالق قواعد بينالمللی به شمار میآيند و موجد وضعيت عينی هستند، میتوان منشور ملل متحد و کنوانسيونهای حقوق جنگ را نام برد.
معاهده- قرارداد يا معاهدات قراردادی(Law- Making Treaties): بين دو يا چند کشور منعقد شده که در انعقاد آنها شاهد بده- بستان و چانهزنی بر اساس منافع ملی دولتها هستيم. از جملة اين معاهدات که تنها مربوط به وضعيت حقوقی خاصی بوده و برای متعاقدين لازم الاجراست میتوان به توافقهای همکاری تجاری يا فرهنگی ميان ايران با عربستان يا فرانسه اشاره کرد.
بند دوم- طبقهبندی صوری يا شکلی
در اين دستهبندی، سه مجموعه را بايد از يکديگر تفکيک کرد:
بر اساس عنوان اطراف معاهده که معاهدات را به معاهدات منعقده بين دولتها، بين دولتها و سازمانهای بينالمللی و بين سازمانهای بينالمللی تقسيم میکنند.
برحسب تعداد اطراف معاهده که معاهدات را به معاهدات دو جانبه، چند جانبه و همه جانبه تقسيم میکنند.
بر اساس آئينتصويب که معاهدات ساده يا اجرايی، تنها با امضای رؤسای کشورها يا وزرای امور خارجه و در مواردی نمايندگان سياسی طرفين به اجرا درمیآيند و معاهدات رسمی که نيازمند طی تشريفات تصويب، طبق حقوق داخلی هر کشور است تا به اجرا درآيد.