اجماع
اجماع شیعه: اتفاق جماعتي در امري از امور ديني در صورتيكه كاشف از رأي معصوم باشد.
اجماع تسنن: اتفاق امت محمد بر امري از امور ديني.
نکته: بین اجماع شیعه و سنی، رابطه عموم و خصوص مطلق برقرار است.
نکته: اجماع کاشف از قول معصوم به سه شکل حسی، قاعده وجوب لطف(اجماع لطفی) و حدسی یا استنتاجی است.
اقسام اجماع
1- اجماع محصل
زمانی که مجتهدي با بررسي آراء، اتفاق علما را در مسألهاي بفهمد.
2- اجماع منقول
زمانی که مجتهدي اكتفا به نقل از علماي ديگر بنمايد که خود بر دو قسم منقول متواتر و منقول واحد میباشد.
نكته: گاهي از كتاب يا سنت، دليلي براي اثبات حكم مسألهاي وجود دارد و در نتيجه فقها هم قول ميشوند و به اصطلاح اجماع تحقق مييابد. چنين اجماعي را نميتوان دليل مستقل در عداد ساير ادله استنباط شمرد و ارزش اثباتي ندارد و به آن اجماع مدركي گويند(ماده 936 ق.م).
نكته: اجماع، دليلي لبي (يعني غيرلفظي) است و بايد به همان مقدار مسلم اكتفا كرد نميتوان از اجماع، اطلاق و عموم استفاده كرد.