مفاهیم
1- منطوق
منطوق معنايي است كه مستقيماً از كلام فهميده ميشود و موضوع آن در جمله ذكر شده است و به دو قسم صریح و غیر صریح تقسیم میگردد.
منطوق صریح
عبارت است از دلالت مطابقی(مثلاً از لفظ خانه منظور تمام خانه باشد(دلالت لفظ بر تمام معنا را مطابقی گویند) ماده 338 ق.م.) و دلالت تضمنی (مثلاً از لفظ خانه منظور دیوار باشد (دلالت لفظ بر بخشی از معنا را تضمنی گویند) ماده 466 ق.م.).
منطوق غیر صریح
عبارت است از دلالت اقتضاء(دلالت الفاظ بر مقصود متکلم مستلزم در تقدیر گرفتن کلمهای است. ماده 954 ق.م (کلمه مجنون در تقدیر))، دلالت تنبیه (دلالتی که مقصود متکلم بوده و از سیاق کلام فهمیده میشود، ماده 502 ق.م علت حکم: عدم اذن موجر) و دلالت اشاره (عرفاً مقصود متکلم نبوده اما لازمهی کلام وی میباشد. ماده 1158 ق.م (6ماه حداقل حمل)).