امر

امر، حقیقت در وجوب دارد. ماده امر "الف، میم، راء" و صیغه امر "افعلوا" می­باشد. واژه امر، مشترک لفظی است. در ماده 189 ق.م، امر به معنای شیء به کار رفته است. در ماده 221 ق.م، امر به معنای فعل به کار رفته است و در ماده 336 ق.م، امر به معنای طلب به کار رفته است. طلب به سه قسم طلب عالی از دانی(دستور واقعی)، طلب دانی از عالی و طلب مساوی از مساوی تقسیم می­گردد.

نهی

حقیقت در حرمت دارد. ماده نهی "نون، هاء، یاء" و صیغه نهی "لاتفعلوا" می­باشد.

وجه اشتراک امر و نهی

1- هر دو بر طلب دلالت دارند اما يكي الزام به فعل و ديگري الزام به ترك فعل.

2- هر دو انشايي‌اند نه اخباري(انشایی یعنی ایجاد چیزی. اخباری یعنی خبر دادن از چیزی).

3- هيچ يك بر فور و تراخي دلالت ندارند(فور یعنی فوریت و تراخی یعنی تأخیر).

4- هيچ يك بر مره و تكرار دلالت ندارند(مرّه یعنی یکبار( در ماده 1103 ق.م، از قرائن فهمیده می­شود حسن معاشرت باید مکرر و مداوم انجام شود)).

نکته: ماده و صيغه امر، حقيقت در وجوب است.

نکته: ماده و صيغه نهي، حقيقت در حرمت است.