اقسام استعمال
عبارتند از حقیقی، مجازی و غلط.
در استعمال مجازی دو شرط وجود دارد، علاقه(مناسبت) و قرینهی صارفه.
اقسام علاقه یا مناسبت
1- علاقه ماکان(به اعتبار آنچه سابق بود)
مثال: در ماده 1245ق.م، ذکر قیم بعد از رفع حجر و کبر سن به لحاظ سابقهی سمت اوست و ماده 944 ق.م، به همسر مطلقه زوجه گفته است.
2- علاقه محلیت
مثال: در ماده 1328 مکرر، ذکر محل شده ولی اراده حال مدنظر است...محکمه (قاضی محکمه مورد نظر است).
قرینهی صارفه
عبارت است از اینکه ذهن شنونده را از معنای حقیقی به معنای مجازی منصرف میسازد. مثلاً شیری را دیدم که تیراندازی میکرد. از تیراندازی میفهمیم معنای حقیقی شیر(حیوان درنده) مدنظر نیست بلکه منظور آدم شجاع(معنای مجازی) میباشد.
نکته: استعمال لفظ در ماوضع له را حقیقت و در غیر ماوضع له با رعایت دو شرط (علاقه(تناسب) و قرینهی صارفه) را مجاز میگویند. مثلاً استعمال لفظ موات در مورد زمینی که سابقه عمران ندارد، به کاربردن لفظ در معنای مجازی است.