مفهوم آن چیزی است که از مدلول کلام و ترکیب آن استخراج می شود بدون آنکه در کلام و جمله ذکر شده باشد.
موافق: قیاس مساوات و قیاس اولویت
مخالف:
مفهوم شرط
مفهوم حصر
مفهوم غایت
مفهوم وصف
مفهوم عدد
مفهوم لقب
124- مفهوم حکمی است غیر مذکور نه حکمی برای غیر مذکور.
125- مفهوم بر دو قسم است مفهوم مخالف و مفهوم موافق. مفهوم عرفی به معنای مدلول است .
126- منطوق و مفهوم صفت معنا و مدلول هستند . معنا و مدلول موصوف و معمولاً موصوف را حذف کرده و گفته می شود مفهوم و منطوق .
127- استعمال لفظ بر تمام یا جزء معنا از اقسام منطوق صریح و استعمال لفظ در جزء خارج موضوع له لفظ منطوق غیرصریح کلام است.