معنای قاعده فراغ و تجاوز:

هر گاه كسي در حال انجام كاري باشد كه داراي اجزايي است و پس از ورود به جزء يا اجزاء بعدي شك كند كه جزء قبلي را انجام داده يا نه اين مصداق اجراي قاعدة تجاوز است. مثل اين كه در نماز باشد و در ركوع شك كند كه «سوره» را خوانده است يا نه؟ چنين شكي اعتبار ندارد ولي اگر آن را انجام داده لكن ترديد داشته باشد كه آن را كامل انجام داده يا نه اين مصداق قاعدة فراغ است. حكم قضيه اين است كه نبايد به چنين شكي اعتنا كند.

نكته: در صورت تعارض قاعدة فراغ و تجاوز با استصحاب اين قاعده بر استصحاب مقدم است.

تعارض قاعدة قرعه با استصحاب:

استصحاب بر قرعه مقدم است. استدلالي كه در اين باره مي‌توان آورد اين است كه قرعه اصل است نه اماره و استصحاب بر اصول ديگر مقدم است كه گفته‌اند: «الاستصحاب عرش الاصول و فرش الامارات» يعني استصحاب از هر اصل ديگر برتر ولي از امارات پايين‌تر است.