حجب بر دو قسم است: حجب حرمانی و حجب نقصانی
646- حجب حرمانی: وارثی بواسطه وارث دیگر از ارث بردن کلاً محروم میشود: با وجود پدر و مادر؛ برادر و خواهر ارث نمیبرند.
647- حجب نقصانی: وارثی بواسطه وارث دیگر؛ سهمش از حد اعلی به حد ادنی کاهش مییابد: زوج بدون اولاد یک دوم و با اولاد یک چهارم ارث دارد.
* حجب نقصانی مادر: 1- میت اخوه داشته باشد (2برادر یا معادل آن خواهر ابوینی یا ابی) 2- پدر آنها زنده باشد. 3- ممنوع از ارث نباشند.
با جمع این شروط حد مادر از یک سوم به یک ششم کاهش مییابد و از مازاد نیز به وی رد نمیشود.
648- پدر و مادر و اولاد (وراث طبقه اول) و زوج و زوجه حاجب حرمانی ندارند.
649- وراث فرض بر: مادر یک ششم درصورتیکه متوفی اولاد داشته باشد و یک سوم اگر اولادی نباشد.
زوج یک دوم بدون اولاد و یک چهارم با اولاد.
زوجه یک چهارم بدون اولاد و یک هشتم با اولاد (اگر دو زن باشند هر کدام یک شانزدهم)
650- وراث قرابت بر: سهم مشخص ندارند. ابتدا فرض برها سهمشان را برمیدارند هرچه باقی بماند به قرابت برها میرسد: مانند پسر.
651- وراث گاه فرض بر گاه قرابت بر: پدر با وجود اولاد یک ششم به فرض ارث میبرد اگر اولاد نباشد قرابت بر است.
دختر و دخترها: اگر بدون پسر باشند فرض بر هستند. با پسر باشند قرابت بر میشوند. (سهمشان نصف پسر است)
خواهر و خواهرها: اگر تنها باشند فرض بر هستند اگر با برادر باشند قرابت بر میشوند. ( سهمشان نصف برادر است.)
652- رد: اگر همه وراث فرض بر باشند و پس از توزیع سهامشان ترکه مازاد داشته باشد این میزان اضافی بین ورثه به نسبت سهمشان رد میشود.
مثال: یک دختر و پدر و مادر وراث متوفی هستند. فرض دختر یک دوم و سهم پدر و مادر یک سوم است جمع این فرض پنج ششم می شود. (یک ششم) مازاد وجود دارد. یک ششم موجود را تقسیم بر پنج نموده (3واحد دختر و یک واحد پدر و یک واحد مادر) و سه پنجم دختر و یک پنجم مادر و یک پنجم پدر از مازاد ارث میبرند.
* به زوجه از مازاد ترکه مطلقاً رد نمیشود + به زوج نیز از مازاد رد نمیشود مگر درصورتیکه که برای متوفه وارثی جز زوج نباشد.
653- نقص: اگر تمام وراث فرض بر باشند و ماترک کم بیاید، مقدار کمبود از سهم برخی از ورثه کم میشود.
654- نقص همیشه بر بنت و بنتین وارد میشود.