با توجه ماده 338 ق.م كه عقد بيع را تمليك عين به عوض معلوم مي‌داند، مي‌توان اينطور نتيجه‌گيري نمود كه عقد بيع عين معين از جمله عقود تمليكي است يعني به محض آنكه صيغة عقد خوانده شد، ولو اينكه هنوز انتقال فيزيكي صورت نگرفته باشد، بايع مالك ثمن يا عوض و مشتري مالك مثمن يا مبيع مي‌شود. مبيع بايد عين باشد اما عوض، مي‌تواند هر چيزي باشد كه به آن اطلاق مال مي‌شود مثل عين، منفعت، حق، كار. مانند اينكه، شما كتاب حقوق مدني خود را كه عين معين محسوب مي‌شود به دوستتان در مقابل اينكه به شما حقوق تجارت آموزش دهد، مي‌فروشيد. كتاب حقوق مدني عين است كه مبيع مي‌باشد و شما آن را به دوستتان منتقل كرديد هر چند كه كتاب هنوز در خانه شما باشد و تحويل دوستتان نداده باشيد اما از نظر حقوقي، مالكيت كتاب به دوست شما منتقل شده است. عقد بيع عين كلي يا كلي در معين، تمليكي نخواهد بود زيرا انتقال مالكيت مبيع در زمان عقد صورت نمي‌گيرد بلكه بعد از تعيين مصداق آن، مالكيت به مشتري منتقل مي‌شود و بنابراين، عقد بيع عين كلي يا كلي در معين، عهدي مي‌باشد[1].

منافع اعيان كه به صورت عين در مي‌آيد مانند ميوه درخت، از اموال عيني محسوب مي‌شود و دادوستد آن مشمول عقد بيع  خواهد بود نه عقد اجاره. برخي معتقدند اموالي مثل نرم‌افزارهاي رايانه‌اي نيز، از اعيان محسوب مي‌شوند[2].

 

[2]) شهيدي، مهدي؛ حقوق مدني 6، ص 15، انتشارات مجد، 1382.