انواع شك

 

در مكلف به: جاي به كار بردن اصل اشتغال یا احتياط است.

در تكليف: جاي به كار بردن اصل برائت است.

در تكلیف: جاي به كار بردن اصل تخيير است.

 

 

278-  دلايل حجيت برائت: آيات و اخبار و روايات ؛ اجماع ؛ عقل.

279- مهمترين دليل حجيت برائت: دليل عقلي قاعده قبح عقاب بلابيان مي‌باشد.

280- شرط مهم اجراي برائت در هر مورد فحص و جستجو از وجود دليل و نيافتن آن مي‌باشد.

281- در تمام شبهات اعم از حكمي و موضوعي و وجوبی و تحريمي برائت جاري مي‌شود: محققان اصول مي‌گويند در شبهه وجوبي و تحريمي حكم شرعي اباحه و حكم عقلی تخییر است. 

282- اگر مستند برائت را قرآن و سنت و اجماع بدانيم برائت اصلي شرعي مي‌باشد.

283- اگر مستند برائت را قاعده عقلی قبح عقاب بلا بيان بدانيم ، برائت اصلي عقلي مي‌باشد. 

284- به كار بردن برائت و كلیه ادله استنباط احكام وظيفه مجتهد است با اين حال در شبهات موضوعي آنجا که از موضوعات شرعي نباشد مقلدين نيز مي‌توانند برائت را بكار برند.

 

انواع شبهه

حكمي: حكم موضوعي كلي معلوم نباشد.

 

موضوعي

مفهومي: حكم موضوع معلوم است ولي مفهوم و معناي آن معلوم نباشد مانند مفهوم حق مكتسبه

مصداقي: حكم موضوع معلوم است و مفهوم آن نيز معلوم است ولی در اينكه آن تعريف فردي را كه مورد بحث است فرا می گيرد یا خیر ترديد وجود دارد.