تعريف: ابقا ماكان يعني حكم به بقاي آنچه وجود داشته است و از اصول محرزه است. |
| ||||||
عناصر | 1- يقين به سابق: به وجود آن در سابق يقين دارم. 2- شك لاحق : آنچه را در سابق به وجودش يقين داشتيم اكنون مورد ترديد است. 3- وحدت بین موضوع متیقن و مشكوك (وحدت موضوع) 4- تعدد زمان متیقن و مشكوك (تعدد زمان) 5- تقدم زمان متیقن بر مشكوك 6- وحدت زمان شك و يقين 7- فعليت يقين و شك |
| |||||
اقسام | از جهت مستصحب | وجودي : وجود چيزي كه قبلاً مسلم بوده مورد ترديد قرار گيرد و آنرا موجود فرض كنند مثل استصحاب وجود غايب مفقود الاثر. عدمي: عدم چيزي كه در سابق محرز و مسلم بوده وجود آن در زمان بعد از آن مورد ترديد باشد و آن را معدوم فرض كنيم. حكمي: حكم قضيهاي مورد ترديد قرار گيرد در حاليكه سابقاً آن حكم مسلم بوده وجود آن استصحاب شود. موضوعي: موضوع قضيهاي مورد ترديد قرار گيرد و وجود آن استصحاب شود مانند استصحاب وجود دين سابق در صورت اقرار فرد به پرداخت دین. |
| ||||
از جهت دليل يقين سابق | حكم عقل حكم شرع | ||||||
|
از جهت منشا شک لاحق |
شك در مقتضي: شك در مقدار قابليت و استعداد بقاي موضوع مثل نكاح که داراي قابليت بقا است. |
| ||||
شك در رافع | با فرض اقتضاي بقا و قابليت دوام موضوعي در بقا و دوام آن ترديد شود. | ||||||
| |||||||
اقسام | وجود رافع:نميدانيم رافعي به وجود آمده يا نه مثل طلاق | ||||||
|
|
| رافعيت موجود: ميدانيم رافعي به وجود آمده ولي در تأثير آن ترديد داريم. |