تعريف: ابقا ماكان يعني حكم به بقاي آنچه وجود داشته است و از اصول محرزه است.

 

عناصر

1- يقين به سابق: به وجود آن در سابق يقين دارم.

2- شك لاحق : آنچه را در سابق به وجودش يقين داشتيم اكنون مورد ترديد است.

3- وحدت بین موضوع متیقن و مشكوك (وحدت موضوع)

4- تعدد زمان متیقن و مشكوك (تعدد زمان)

5- تقدم زمان متیقن بر مشكوك

6- وحدت زمان شك و يقين

7- فعليت يقين و شك

 

اقسام

از جهت مستصحب

وجودي : وجود چيزي كه قبلاً مسلم بوده مورد ترديد قرار گيرد و آنرا موجود فرض كنند مثل استصحاب وجود غايب مفقود الاثر.

عدمي: عدم چيزي كه در سابق محرز و مسلم بوده وجود آن در زمان بعد از آن مورد ترديد باشد و آن را معدوم فرض كنيم.

حكمي: حكم قضيه‌اي مورد ترديد قرار گيرد در حاليكه سابقاً آن حكم مسلم بوده وجود آن استصحاب شود.

موضوعي: موضوع قضيه‌اي مورد ترديد قرار گيرد و وجود آن استصحاب شود مانند استصحاب وجود دين سابق در صورت اقرار فرد به پرداخت دین.

 

از جهت دليل يقين سابق

حكم عقل

حكم شرع

 

 

 

 

از جهت منشا شک لاحق

 

شك در مقتضي: شك در مقدار قابليت و استعداد بقاي موضوع مثل نكاح که داراي قابليت بقا است.

 

شك در رافع

با فرض اقتضاي بقا و قابليت دوام موضوعي در بقا و دوام آن ترديد شود. 

 

 

 

اقسام

وجود رافع:نمي‌دانيم رافعي به وجود آمده يا نه مثل طلاق

 

 

 

 

رافعيت موجود: مي‌دانيم رافعي به وجود آمده ولي در تأثير آن ترديد داريم.