عیوب اراده

عیوب اراده: اشتباه و اکراه.

181- در اشتباه اراده آگاهانه تکوین نیافته است.

182- در اکراه اراده آزادانه تکوین نیافته است.

183- اشتباه در نوع عقد یا ماهیت عقد قطعاً موجب بطلان عقد است.

184- اشتباه در موضوع معامله یا ماهیت مورد معامله باعث بطلان است. (ماده 194 ق.م)

185- اشتباه در خود موضوع معامله یا وصف اساسی مورد معامله یا وصف جانشین عقد یا وصف جوهری معامله باعث بطلان است.

186- اشتباه در شخصیت طرف که علت عمده عقد باشد موجب بطلان عقد است.

187- اشتباه در شخص طرف نکاح یا هویت مادی و فیزیکی وی موجب بطلان عقد است.

188- اشتباه در شخصیت طرف نکاح یا هویت مدنی یا هویت معنوی موجب بطلان عقد است.

1- اشتباه در ارزش معامله تأثیری در صحت عقد ندارد و فقط اگر غبن فاحش باشد با شرایطی به مشتبه حق فسخ می دهد.

2- اشتباه در انگیزه و دواعی تأثیری در صحت عقد ندارد. 

3- اشتباه در اوصاف مهم تأثیری در صحت عقد ندارد و فقط اگر در معامله ذکر شده باشد طرف حق فسخ را به استناد خیار تخلف از شرط دارد.

189- اکراه بر دو نوع است. اکراه مادی موجب بطلان عقد است اما اکراه معنوی موجب غیر نافذ بودن عقد است.

1- در حقوق ایران اصل بر اکراه معنوی است و اکراه مادی نیاز به تصریح دارد (قسمت اخیر ماده 1070 ق.م).

190- درصورتیکه فرد مکرَه قبل از اجازه یا رد فوت کنند وارثان او حق رد یا امضاء عقد را دارند.

191- اجازه فرد مکره در منافع معامله اثر قهقرایی دارد.

192- اکراه در ایقاعات نیز راه دارد در برخی موارد ایقاع اکراهی باطل است مانند ابراء اکراهی و طلاق اکراهی ....

193- اکراه در معاملاتی که به وکالت واقع می‌شود نیز امکان دارد و هر یک از وکیل یا نماینده می‌توانند آن را تنفیذ یا رد نمایند.  

194- اکراه در اقاله نیز راه دارد زیرا اقاله ماهیتاًً عقد است و مکره می‌تواند پس از زوال کُره اقاله را تنفیذ نماید.

195- معاملات اضطراری مطلقاً صحیح و نافذ می‌باشد اما سوءاستفاده از اضطرار، در حکم اکراه است و غیر نافذ محسوب می‌شود.