اجرت يعني قيمت منفعت و بر دو قسم است:
الف. اجرت المثل:
جايي است كه بين طرفين قراردادي نيست يا اگر هست اجرت تعيين نشده است.
ب. اجرت المسمي:
جايي است كه بين طرفين قراردادي وجود دارد و در آن ميزان اجرت تعيين شده است.
در موارد ذيل اجرت المثل پرداخت ميشود:
- از ابتدا هيچ قراردادي بين طرفين وجود نداشته و طرف با اجازه يا بي اجازه از مال ديگري استفاده ميكند مثل ماده 337 ق. مدني يا در مورد غصب.
- بين طرفين قبلاً عقدي وجود داشته و اجرت المسمّي هم تعيين شده حالا قرار داد منقضي شده و متصرف همچنان از مال استفاده ميكند مثل اجاره ماده 494 قانون مدني.
- بين طرفين ظاهراً قراردادي بوده و اجرت هم تعيين شده بوده اما معلوم ميشود عقد از ابتدا باطل بوده است.
در اين مورد چون اجرت المسمّي به قرارداد مربوط است منقول است ولي چون اجرت المثل مستقيماً به مال غيرمنقول برميگردد، غيرمنقول است.