فروش مال التجاره با اطلاع مدعي العموم: مرسل اليه مال التجاره را قبول نكند و يا مخارج و ساير مطالبات را تأديه نكند يا به مرسل اليه دسترسي نباشد. متصدي مراتب را به ارسال كننده رسانيده و مال التجاره را موقت نزد خود يا شخصي امانت نگه مي‌دارد و در هر صورت مخارج و هر نقصي به عهده ارسال كننده است و اگر وي در مدت مناسبي تكليف آنرا معلوم نكند متصدي مي‌تواند با اطلاع مدعي العموم مال را بفروشد.

486- اگر مال التجاره در معرض تضييع سريع باشد يا قيمتي كه براي آن فرض مي‌شود با مخارجي كه براي آن شده تكافو ننمايد متصدي بايد فوراً مراتب را به اطلاع مدعي العموم رسانيده و با نظارت وي مال را بفروشد .

487- در این مورد باید حتي المقدور  ارسال كننده و مرسل اليه را نیز از اين قضيه مطلع نماید.

488- تعهد و مسئوليت متصدي حمل در خصوص حفظ کالا تعهد به نتيجه است (برخلاف قانون مدنی که تعهد به وسیله است) و متصدی مسئول قيمت است مگر ثابت نمايد تلف يا گم شدن مربوط به جنس خود مال التجاره يا مستند به تقصير ارسال كننده يا مرسل اليه يا ناشي از تعليمات آنها بوده و يا فورس ماژور را ثابت كند ماده 386 قانون تجارت.

489- در مورد خسارت تأخير تسليم يا نقص يا خسارات بحريِ مال التجاره نيز متصدي در حدود ماده فوق مسئول مي‌باشد.

متصدي حمل و نقل

حق حبس

در صورتيكه مرسل اليه ميزان مخارج و وجوه متصدي حمل را پس از مطالبه قبول نكند مرسل اليه حق تقاضاي تسليم مال را ندارد.

 

 

وجود حق

اگر مرسل اليه مخارج متصدي را ندهد حق مطالبه مال را ندارد و متصدي حق حبس دارد.

اگر مرسل اليه مخارج متصدي را تا ختم اختلاف در صندوق عدليه بسپارد متصدي حق حبس ندارد.

 

 

دعوي عليه متصدي

اگر مال بدون هيچ قيدي توسط مرسل اليه قبول و كرايه آن تأديه شود دعوي پذيرفته نمي‌شود.

اگر مال بدون هيچ قیدی پذیرفته ولي متصدي تقصير عمده يا تدليس كرده باشد دعوي عليه وي پذيرفته مي‌شود.

در صورتيكه در عيوب غير ظاهر، مرسل اليه در مدتی مطابق اوضاع و احوال عیوب را مشاهده كرده و فوراً به متصدي اطلاع دهد (منتها تا 8 روز بعد از تحويل) دعوي وي پذيرفته مي‌شود.

 

 

جلوگيري از فروش مال مورد دعوي

 

به وسيله پرداخت تمام مخارج و وجوهي كه بابت مال التجاره ادعا مي‌شود و يا پرداخت آن در صندوق دادگستري.

 

 

مرور زمان دعوي عليه متصدي

نسبت به دعوي خسارت 1 سال است.

در صورت تلف يا گم شدن يا تأخير در تسليم: از روزي كه تسليم بايد به عمل مي‌آمد.

در صورت خسارت بحري (آواري) روزي كه مال به مرسل اليه تحويل شده است.