تعارض عام و خاص

صور مسأله تعارض عام و خاص:

                                                هر دو هم‌زمان  قائل به تخصيص

                                                                                        زمان عمل به عام نرسيده  قائل به تخصيص

الف) تاريخ هر دو معلوم                  عام مقدم خاص موخر

                                                                                        زمان عمل به عام رسيده  قائل به نسخ

 

                                                خاص مقدم عام  موخر            قائل به تخصيص

 

ب) جهل به تاريخ هر دو  تعارض عام و خاص        رجوع به اصول عليه

 

ج) جهل به تاريخ عام تنها يا خاص تنها  با كمك اصل تأخر حادث حكم مسأله روشن مي‌شود.

            آنچه مجهول است مؤخر فرض مي‌شود.