پروفایل داوطلبی
تماس با موسسهماده 1168- نگاهداري اطفال هم حق و هم تکليف ابوين است.[1]
ماده 1169 (اصلاحي 8/9/1382 مجمع تشخيص مصلحت نظام)- براي حضانت و نگهداري طفلي که ابوين او جدا از يکديگر زندگي مي‌کنند، مادر تا سن هفت سالگي اولويت دارد و پس از آن با پدر است.[2]
تبصره (الحاقي 8/9/1382 مجمع تشخيص مصلحت نظام)- بعداز هفت سالگي در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعايت مصلحت کودک به تشخيص دادگاه مي‌باشد.
ماده 1170- اگر مادر در مدتي که حضانت طفل با او است مبتلا به جنون شود يا به ديگري شوهر کند حق حضانت با پدر خواهد بود.
ماده 1171- در صورت فوت يکي از ابوين حضانت طفل با آنکه زنده است خواهد بود هرچند متوفي پدر طفل بوده و براي او قيم معين کرده باشد.
ماده 1172- هيچ يک از ابوين حق ندارند در مدتي که حضانت طفل به عهده آن‌ها است از نگاهداري او امتناع کنند، در صورت امتناع يکي از ابوين حاکم بايد به تقاضاي ديگري يا به تقاضاي قيم يا يکي از اقربا و يا به تقاضاي مدعي‌العموم نگاهداري طفل را به هريک از ابوين که حضانت به عهده اوست الزام کند و در صورتي که الزام ممکن يا مؤثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تأمين کند.
ماده 1173 (اصلاحي 11/8/1376)- هرگاه در اثر عدم مواظبت يا انحطاط اخلاقي پدر يا مادري که طفل تحت حضانت اوست صحت جسماني و يا تربيت اخلاقي طفل در معرض خطر باشد محکمه مي‌تواند به تقاضاي اقرباي طفل يا به تقاضاي قيم او يا به تقاضاي رئيس حوزه قضايي هر تصميمي را که براي حضانت طفل مقتضي بداند، اتخاذ کند.
موارد ذيل از مصاديق عدم مواظبت و يا انحطاط اخلاقي هريک از والدين است:
- اعتياد زيان‌آور به الکل، موادمخدر و قمار
- اشتهار به فساد اخلاق و فحشا
- ابتلا به بيماري‌هاي رواني با تشخيص پزشکي قانوني
- سوءاستفاده از طفل يا اجبار او به ورود در مشاغل ضداخلاقي مانند فساد و فحشا، تکدي‌گري و قاچاق.
- تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.[3]
ماده 1174- در صورتي که به علت طلاق يا به هر جهت ديگر ابوين طفل در يک منزل سکونت نداشته باشند هريک از ابوين که طفل تحت حضانت او نمي‌باشد حق ملاقات طفل خود را دارد. تعيين زمان و مکان ملاقات و ساير جزييات مربوطه به آن در صورت اختلاف بين ابوين با محکمه است.
ماده 1175- طفل را نمي‌توان از ابوين و يا از پدر و يا از مادري که حضانت با اوست گرفت مگر در صورت وجود علت قانوني.
ماده 1176- مادر مجبور نيست که به طفل خود شير بدهد مگر در صورتي که تغذيه طفل به غير شير مادر ممکن نباشد.
ماده 1177- طفل بايد مطيع ابوين خود بوده و در هر سني که باشد بايد به آن‌ها احترام کند.
ماده 1178- ابوين مکلّف هستند که در حدود توانايي خود به تربيت اطفال خويش بر حسب مقتضي اقدام کنند و نبايد آن‌ها را مُهمَل بگذارند.
ماده 1179- ابوين حق تنبيه طفل خود را دارند، ولي به استناد اين حق نمي‌توانند طفل خود را خارج از حدود تأديب تنبيه نمايند.
[1] - نظريه 1347/7-1/4/1361 ا.ح.ق: حضانت و نگهداري اطفال براي ابوين هم حق است و هم تکليف، و تکليف قابل اسقاط يا مصالحه نيست، زيرا حقوقي را که مقنن و شارع براي طفل پيش‌بيني کرده است جنبه امري براي مکلف دارد و اراده فردي نمي‌تواند چنين حکمي را تغيير دهد.
[2] - ماده 1169 مصوب 21/12/1313- براي نگاهداري طفل مادر تا دو سال از تاريخ ولادت او اولويت خواهد داشت پس از انقضاي اين مدت حضانت با پدر است مگر نسبت به اطفال اُناث که تا سال هفتم حضانت آن‌ها با مادر خواهد بود.
نظريه 405/7-10/3/1378 ا.ح.ق: با عنايت به مقررات قانون مدني و قانون تأمين اجتماعي، حضانت فرزندان ربطي به نفقه آنان و حقوق قانوني پدر ندارد.
[3] - ماده 1173 مصوب 19/1/1314- هرگاه در اثر عدم مواظبت يا انحطاط اخلاقي پدر يا مادري که طفل تحت حضانت اوست صحت جسماني و يا تربيت اخلاقي طفل در معرض خطر باشد محکمه مي‌تواند به تقاضاي طفل يا به تقاضاي قيم او يا به تقاضاي مدعي‌العموم هر تصميمي را که براي حضانت طفل مقتضي بداند، اتخاذ کند.