ماده 1180- طفل صغير تحت ولايت قهري پدر و جد پدري خود مي‌باشد و همچنين است طفل غير رشيد يا مجنون در صورتي که عدم رشد يا جنون او متصل به صِغَر باشد.

ماده 1181- هريک از پدر و جد پدري نسبت به اولاد خود ولايت دارند.

ماده 1182- هرگاه طفل هم پدر و هم جد پدري داشته باشد و يکي از آن‌ها محجور يا به علتي ممنوع از تصرف در اموال مولّي‌عليه گردد ولايت قانوني او ساقط مي‌شود.

ماده 1183- در کليه امور مربوطه به اموال و حقوق مالي مولّي‌عليه، ولي نماينده قانوني او مي‌باشد.

ماده 1184 (اصلاحي 1/3/1379)- هرگاه ولي قهري طفل رعايت غبطه صغير را ننمايد و مرتکب اقداماتي شود که موجب ضرر مولي‌عليه گردد به تقاضاي يکي از اقارب وي و يا به درخواست رييس حوزه قضايي پس از اثبات، دادگاه ولي مذکور را عزل و از تصرف در اموال صغير منع و براي اداره امور مالي طفل فرد صالحي را به عنوان قيم تعيين مي‌نمايد.

همچنين اگر ولي قهري به واسطه کِبَر سن و يا بيماري و امثال آن قادر به اداره اموال مولي‌عليه نباشد و شخصي را هم براي اين امر تعيين ننمايد طبق مقررات اين ماده فردي به عنوان اَمين به ولي قهري منضم مي‌گردد.[1]

ماده 1185- هرگاه ولي قهري طفل محجور شود مُدعي‌العموم مُکلف است مطابق مقررات راجعه به تعيين قيم، قيمي براي طفل معين کند.

ماده 1186- در مواردي که براي عدم امانت ولي قهري نسبت به دارايي طفل امارات قويه موجود باشد مُدعي‌العموم مکلف است از محکمه ابتدايي رسيدگي به عمليات او را بخواهد محکمه در اين مورد رسيدگي کرده، در صورتي که عدم امانت او معلوم شد مطابق ماده 1184 رفتار مي‌نمايد.

ماده 1187- هرگاه ولي قهري منحصر به واسطه غيبت يا حبس به هر علتي که نتواند به امور مولي‌عليه رسيدگي کند و کسي را هم از طرف خود معين نکرده باشد حاکم يک نفر امين به پيشنهاد مدعي‌العموم براي تصدي و اداره اموال مولي‌عليه و ساير امور راجعه به او موقتاً معين خواهد کرد.

ماده 1188- هريک از پدر و جد پدري بعداز وفات ديگري مي‌تواند براي اولاد خود که تحت ولايت او مي‌باشند وصي معين کند تا بعداز فوت خود در نگاهداري و تربيت آن‌ها مواظبت کرده و اموال آن‌ها را اداره نمايد.

ماده 1189- هيچ يک از پدر و جد پدري نمي‌تواند با حيات ديگري براي مولي‌عليه خود وصي معين کند.

ماده 1190- ممکن است پدر يا جد پدري به کسي که به سمت وصايت معين کرده اختيار تعيين وصي بعداز فوت خود را براي مولي‌عليه بدهد.

ماده 1191- اگر وصي منصوب از طرف ولي قهري به نگاهداري يا تربيت مولي‌عليه و يا اداره امور او اقدام نکند يا امتناع از انجام وظايف خود نمايد مُنعَزِل مي‌شود.

ماده 1192- ولي مسلم نمي‌تواند براي امور مولي‌عليه خود وصي غير مسلم معين کند.

ماده 1193- همين که طفل کبير و رشيد شد از تحت ولايت خارج مي‌شود و اگر بعداً سفيه يا مجنون شود قيمي براي او معين مي‌شود.

ماده 1194- پدر و جد پدري و وصي منصوب از طرف يکي از آنان ولي خاص طفل ناميده مي‌شود.