شرايط تحقق حكم :

الف: بايد مالك زمين و ادوات كشاورزي يكي باشد.

ب: بايد مالك اين اموات را اختصاص به زراعت يا آبياري داده باشد.

نكته: حكم ماده فوق استثنايي است و نمي‌توان با قياس به اموات صنعتي و تجارتي آن را سرايت داد.

حقوق و دعاوي غير منقول.

تقسيم بندي اموال به منقول و غير منقول را به حقوق مالي هم بايد تسري داد ← مواد 18 و 20

حقوق مالي هم كه گفته شد تقسيم مي‌شود به حق عيني و حق ديني

1. حقوق عيني غير منقول:

• مالكيت مال غير منقول
• حق ارتفاع
• حق انتفاع از مال غيرمنقول
• حق شفعه
• حق تحجير
• حق وثيقه نسبت به مال غير منقول

1. حقوق ديني: بنابر ماده 20 كليه ديون منقولند مثال: آقاي الف مستاجر خانه آقاي ب است ماهيانه 1 ميليون به عنوان اجرت المسمي به وي مي‌پردازد دين آقاي الف به آقاي ب نسبت به پرداخت هال الاجاره دين منقول محسوب مي‌شود يا مثلاً ثمن مبيع يا قرض منقول محسوب مي‌شوند حتي اگر مبيع يا عين مستاجره غيرمنقول باشند.

قاعده اينست كه ديون بر طبق ماده 20 ق.م منقولند زيرا رابطه طلبكار و بدهكار همان حق ديني يا شخصي است و چون مربوط به شخص مي‌شود منقول است ولي بدان قاعده 4 استثنا وارد شده است يعني ماده 20 چهار استثنا دارد به عبارت ديگر حقوق ديني غيرمنقول عبارتند از:

1. تعهد به انتقال مال غير منقول: هرگاه مالكي تعهد دهد كه مال غيرمنقول خود را منتقل نكند مثل قولنامه خانه  دين غيرمنقول است بنابراين اگر متعهد به مفاد قولنامه عمل نكند متعهد له بايد در دادگاه محل وقوع ملك اقامه دعوي كند.
2. تعهد به تسليم مال غيرمنقول: در تعهد به انتقال، متعهد مالك مال است و تعهد به انتقال آن مي كند اما در تعهد به تسليم، متعهد مالك مال نيست بلكه طلبكار مالك مال است و متعهد فقط تعهد دارد آن را تسليم كند.

نكته: مواردي كه شخص متعهد به تسليم است.

الف) مثلاً در بيع، متعهد بايد مبيع را به مشتري تسليم كند.

ب) اگر شخصي با مجوز قانوني مال ديگري را در دست دارد مثل امين، هرگاه مالك ان را با استحقاق از امين بخواهد وي ملزم به تسليم مال است. مثل تعهد مستاجر به تسليم عين مستاجره پس از اتمام اجاره

ج) شخصي كه مال ديگري را غضب كرده است متعهد به تسليم آن مال به مالك مي‌باشد مثل ماده 366 مقبوض به عقد فاسد.

3- تعهد به جبران خسارت وارده بر املاك. دين مربوط به جبران خسارت وارده به املاك مثل تعهد به پرداخت مثل يا قيمت آنچه تلف شده است غيرمنقول است.

4- تعهد به پرداخت اجرت المثل املاك: اجرت يعني قيمت منفعت