الف. مخصّص گاهي از جهت مفهوم مجمل است يعني معناي مخصّص به طور دقيق روشن نيست مثلاً آية شريفة اَحَلَّ اللهُ الْبَيْعَ (آيه 275 از سوره بقره) مخصّصي دارد و آن جملة «نهي النبي (ص) عن الغرر» است كه غرر از جهت مفهوم مجمل است زيرا نمي‌دانيم منظور از غرر جهالت است يا جهالت همراه با ضرر و يا غير آن و همين امر باعث ترديد مي‌شود.

ب. مخصّص گاهي از جهت مصداق مجمل است مثل اين كه مي‌دانيم مورد معامله بايد مال بايع باشد و معامله بر مال غير، غيرنافذ است ولي نمي‌دانيم كه اين كتاب مال خودمان است يا مال ديگري تا معاملة آن برحسب مورد، نافذ يا غيرنافذ باشد.

مفهوم مجمل (يعني آن كه معناي مخصّص به طور دقيق معلوم نبوده بلكه مردد باشد) خود بر دو گونه است:

1. گاهي ترديد ميان دو معناي مختلف است مانند: اكرم العلما الّا زيداً يا اكرم العلماء و لاتكرم زيداً. در صورتي كه زيد نام دو يا چند نفر باشد و ندانيم كدام منظور است. اين را در اصطلاح علم اصول ترديد ميان متباينين مي‌گويند.
2. گاهي ترديد ميان دو معناست كه با هم متناين نيستند بلكه يكي از افراد ديگري است (ترديد ميان اقل و اكثر).