اقسام خبر و شرایط آن
اقسام خبر
| خبر متواتر | تعريف: خبري كه بنفسه موجب قطع و يقين شود. (قطع و یقين از خبر بدست آيد نه از قراين و خبر) | |||
اقسام | متواتر لفظي: الفاظ بدون هيچ تغيير و اختلافي در اسناد متعدد آمده باشد. متواتر معنوي: با الفاظ مختلف آمده باشد ولي همه آنها مفيد يك معنا باشد: (قاعده لاضرر ) متواتر اجمالي: به دلالت التزامي از مجموع خبرها به دست آيد:مانند اخبار شجاعت حضرت علي | ||||
* خبر مجهوله: توسط جاعلان حديث ايجاد شدهاند. *خبر مجعول = حقوق موضوعه | |||||
| |||||
| تعريف: خبري كه بنفسه موجب قطع و يقين نشود. | ||||
| اقسام |
|
| ||
| مستفيض: مفيد قطع و يقين نباشد ولي سلسله روات آن سه تا بيشتر باشد. غير مستفيض: مفید قطع و یقین نباشد و سلسله روات آن 3 تا یا کمتر باشد. صحيح: راويان همگي داراي همه شرايط 6 گانه باشند و توثيق هم شده باشد. حسن: راويان همگي يا بعضي توثيق نشده لكن همه دوازده امامي و ممدوح باشند. موثق يا قوي: يكي يا تمام راويان 12 امامي نباشند ولي همگي توثيق شده باشند. ضعيف: يكي يا همه راويان واجد تمام يا بعضي شرايط لازم براي راوي نباشند و توثيق هم نشده باشند. | ||||
|
|
| |||
خبر واحد |
ادله حجيت خبر واحد | آيه نبأ آيه نَفْرْ اجماع بناء عقلا كه مورد رد و ردع شارع قرار نگرفته باشد. | |||
|
|
|
| ||
| شرايط راويان | عقل : مجنون ادواري اگر در دوره افاقه خبری را بيان كند مورد قبول است. بلوغ : نابالغ اعم از آنکه ممیز باشد یا غیرممیز خبرش مورد قبول نمی باشد. ضبط : دارا بودن قدرت حافظه و نگهداری مطالب در حد معمول. عدالت:عدالت ملکه اجتناب از گناهان کبیره و اصرار بر گناهان صغیره و منافیات مروت است. ايمان:به معنای دوازده امامی بودن است و خبر سنی معتبر نمی باشد مگر آنکه توثیق شده باشد. اسلام : خبری که در سلسله روات آن غیر مسلمان باشد بی ارزش است. | |||
199- خبر بر دو قسم است خبر متواتر و خبر واحد و خبر واحد خود می تواند مستفیض یا غیر مستفیض باشد.
200- خبر متواتر نیز خود بر سه قسم است متواتر لفظی و متواتر معنوی و متواتر اجمالی .
201- خبر متواتر خبری است که فی النفسه موجب قطع و یقین شود.
202- شرایط خبر واحد :
1- تعداد راویان آن چنان زیاد باشد که عادتاً تصور اینکه همه آنها دروغ می گویند محال باشد.
2- از گفته آنان یقین حاصل شود.
3- قطع و یقین از خود خبر و موضوع آن به دست آید نه از قرائن آن.
203- خبر واحد خبری است که فی النفسه موجب قطع و یقین نشود و متواتر نباشد.
204- خبر مستفیض در مقابل خبر غیر مستفیض قرار دارد و عبارت است از خبری که موجب قطع و یقین نشود ولی سلسه روات آن بیش از سه نفر باشد.
205- خبر واحد موجب حصول علم نمی شود و عقلاً عمل به خبر واحد واجب نمی باشد اما عقل محال نمی داند که عمل کردن به خبر واحد از طرف شارع واجب باشد و درنهایت آنکه شرعاًعمل به خبر واحد واجب است.
206- گاهی قرائنی همراه با خبر واحد وجود دارد که موجب ظن و یا قطع به درستی آن می باشد این گونه اخبار را خبر واحد محفوف به قرینه می دانند.
207- بلوغ و عقل را در کنار هم قرار داده و اصطلاحاً می گویند راوی مکلف است.
208- شروطی که برای راویان خبر واحد ذکر شد در هنگام ادا (نقل) لازم است نه هنگام تحمل (شنيدن) به غير از عقل و ضبط كه در هر دو زمان لازم است.
209- توثیق : اگر راوی 12 امامی نباشد اما مورد اعتماد و ثقه بزرگان شیعه باشد ، توثیق شده محسوب می شود و خبر وی مورد قبول می باشد.
210- خبر ضعیف حجت نمی باشد و مشهور بودن آن نیز ضعف آن را جبران نمی کند.
211- خبر محجور : به کار نگرفتن خبر توسط فقها ارزش و اعتبار آن را کاهش می دهد و در این صورت خبر محجور بوده و به معنای بی اعتباری آن می باشد.
212- وثوق به روایت از چند راه حاصل می شود : وثوق به راوی ، موافق بودن روایت با عمل مشهور ، علو مضمون روایت و مستفیض بودن روایت.
213- عمل به خبر واحد نزد قدمای امامیه موجب اعتبار آن نزد فقهای متأخر می شود.
214- تفاوت خبر و شهادت : منشأ خبر راوی می باشد اما گواهی از طریق دیدن یا شنیدن خود گواه می باشد+در گواه تعدد گواه لازم است اما خبر واحد عادل نیز قابل استماع است و اگر در احکام باشد و افاده ظن کند معتبر محسوب می شود.
215- گواه اصولاً باید مرد باشد اما در راوی مرد بودن شرط نمی باشد.
ارسال دیدگاه