- تعارض عام و خاص بر حسب زمان:

                                                                                                      زمان عمل به عام پیش از ورود خاص رسیده

                                                                                                                 باشد: نسخ جزئی است.

                                                                        عام بر خاص مقدم باشد

                                    زمان هردو معلوم باشد                                            زمان عمل به عام پیش از ورود خاص نرسیده    

                                                                                                                باشد: تخصیص است.

خاص بر عام مقدم باشد: خاص مقدم ، عام موخر را تخصیص می­دهد.

                                    زمان هر دو مجهول باشد : تعارض بین عام و خاص ایجاد می شود و اذا تعارضا تساقطا.

تعارض عام و خاص

                                    زمان عام معلوم و زمان خاص مجهول باشد: با اجرای اصل تأخر حادث خاص مؤخر است.

زمان خاص معلوم و زمان عام مجهول باشد: با اجرای اصل تأخر حادث عام موخر است.           

164- اصل تأخر حادث : هرگاه دو امر یا حادثه وجود داشته باشد که تاریخ یکی معلوم و تاریخ دیگری مجهول باشد ، طبق این اصل حادثه ای که تاریخ آن مجهول است حادثه موخر (آخرین حادثه) فرض می شود و حادثه ای که تاریخش معلوم است مقدم (اولین حادثه) فرض می شود.

165- اجرای اصل تأخر حادث در مصادیق مختلف نتایج مختلفی دارد به عنوان مثال در خصوص دو معامله با اجرای اصل تأخر حادث معامله معلوم التاریخ ( اولین معامله) صحیح فرض می شود اما با اجرای همین اصل در دو وصیت نامه متعارض ، وصیت نامه مجهول التاریخ ( آخرین وصیت نامه) صحیح فرض می شود زیرا حاوی آخرین اراده موصی می باشد. 

166- ماهیت اصل تأخر حادث استصحاب عدمی می باشد.