قرارها و انواع آن

1ـ قرار نهايي قراري است كه با صدور آن پرونده از آمار موجودي‌هاي شعبه دادگاه كسر مي‌شود و اصطلاحاً مختومه مي‌شود.

2ـ قرارهاي نهايي دادنامه مي‌شوند ـ به طرفين ابلاغ مي‌شوند و ممكن است قابليّت تجديدنظرخواهي هم داشته باشند.

3ـ قرارهاي نهايي عبارتند از:  1. قرار سقوط دعوا    2. قرار عدم استماع دعوا  3. قرار ردّ دعوا   4. قرار ابطال دادخواست   5. قرار ردّ دادخواست

4ـ قرارها علي‌الاصول اعتبار امر مختومه را ندارد به استثناي قرار سقوط دعوا.

5ـ اعتبار امر مختومه زماني است كه حكم قطعي صادر شده باشد و تنها قرار سقوط دعوا و گزارش اصلاحي، مانند احكام از اعتبار امر مختومه برخوردار هستند.

6ـ هر گاه حقي موضوع دعوا مي‌باشد به هر دليلي ساقط يا زائل شود دادگاه قرار سقوط دعوا صادر مي‌كند.

7ـ قرار عدم استماع دعوا در جايي صادر مي‌شود كه رسيدگي به دعوا به موجب يكي از قوانين موضوعه در دادگاه ممنوع باشد و به تعبير جناب استاد دكتر شمس اگر قاضي به چنين دعوايي رسيدگي كند و حق خواهان را هم ابراز نمايد، نمي‌تواند حكم به نفع او بدهد مثل دعاوي مربوط به قمار، گروبندي و شرط‌بندي.

8ـ قرار ردّ دادخواست را هم مدير دفتر صادر مي‌كند و هم قاضي دادگاه.

9ـ قرارهاي اعدادي يا مقدماتي، قرارهايي هستند كه پرونده را موعد صدور رأي مي‌كنند.

10ـ قرارهاي اعدادي عبارتند از: قرار ارجاع امر به كارشناسي ـ قرار معاينه و تحقيق محلّي ـ قرار اتيان سوگند و ...

11ـ قرارهاي اعدادي، دادنامه نمي‌شوند ـ به طرفين ابلاغ نمي‌شوند ـ قابليّت اعتراض را هم ندارند.

12ـ وصول نظر كارشناس به طرفين ابلاغ مي‌شود. اما نظر كارشناس به طرفين ابلاغ نمي‌شود.

13ـ قاضي بايد براي كارشناس، موعد قضائي معيّن كند.

14ـ قرار ارجاع امر به كارشناس قابل اعتراض نيست، ولي نظر كارشناسي قابل اعتراض است.