در موصی

در موصي

ماده 835- موصي بايد نسبت به مورد وصيت جايز‌التصرف باشد.

ماده 836- هرگاه كسي به قصد خودكشي خود رامجروح يا مسموم كند يا اعمال ديگر از اين قبيل كه موجب هلاكت است مرتكب گردد پس از آن وصيت نمايد آن وصيت در صورت هلاكت باطل است و هرگاه اتفاقاً منتهي به موت نشد وصيت نافذ خواهد بود.

ماده 837- اگر كسي به موجب وصيت يك يا چند نفر از ورثه خود را از ارث محروم كند وصيت مزبور نافذ نيست.

ماده 838- موصي مي‌تواند از وصيت خود رجوع كند.[1]

ماده 839- اگر موصي ثانياً وصيتي برخلاف وصيت اول نمايد، وصيت دوم صحيح است.

 

فصل سوم- در موصي‌به

ماده 840- وصيت به صرف مال در امر غيرمشروع باطل است.

ماده 841- موصي‌به بايد ملك موصي باشد ووصيت به مال غير ولو با اجازه مالك باطل است.

ماده 842- ممكن است مالي را كه هنوز موجود نشده است وصيت نمود.

ماده 843- وصيت به زياده بر ثلث ترَكه نافذ نيست مگر با اجازه وراث و اگر بعض از ورثه اجازه كند فقط نسبت به سهم او نافذ است.

ماده 844- هرگاه موصي‌به مال معيني باشد آن مال تقويم مي‌شود اگر قيمت آن بيش از ثلث تركه باشد مازاد مال ورثه است مگر اينكه اجازه از ثلث كند.

ماده 845- ميزان ثلث به اعتبار دارايي موصي در حين وفات معين مي‌شود نه به اعتبار دارايي او درحين وصيت.

ماده 846- هرگاه موصي‌به منافع ملكي باشد دائماً يا در مدت معين به طريق ذيل از ثلث اخراج مي‌شود:

بدواً عين ملك با منافع آن تقويم مي‌شود سپس ملك مزبور با ملاحظه مسلوب‌المنفعه بودن درمدت وصيت تقويم شده تفاوت بين دو قيمت از ثلث حساب مي‌شود.

اگر موصي‌به منافع دائمي ملك بوده و بدين جهت عين ملك قيمتي نداشته باشد قيمت ملك‌با ملاحظه منافع از ثلث محسوب مي‌شود.

ماده 847- اگر موصي‌به كلي باشد تعيين فرد با ورثه است مگر اينكه دروصيت طور ديگر مقرر شده باشد.

ماده 848- اگر موصي‌به جزء مشاع تركه باشد مثل ربع يا ثلث، موصي‌له با ورثه در همان مقدار از تركه مشاعاً شريك خواهد بود.

ماده 849- اگر موصي زياده بر ثلث به ترتيب معيني وصيت به اموري كرده باشد و ورثه زياده بر ثلث را اجازه نكنند به همان ترتيبي كه وصيت كرده است از تركه خارج مي‌شود تا ميزان ثلث و زايد بر ثلث باطل خواهد شد و اگر وصيت به تمام يك دفعه باشد زياده از همه كسر مي‌شود.

 

[1] - نظريه 2581/7-13/5/1378 ا.ح.ق.: تفويض حق انتفاع به صورت عمري به موصي‌له از مصاديق ماده 838 ق.م. راجع به عدول از وصيت نيست. زيرا وصيت تمليك مال است به موصي‌له بعداز فوت موصي. در صورتي كه تفويض حق انتفاع به او شامل زمان حيات موصي مي‌شود. يعني موصي‌له تا زمان حيان موصي حق انتفاع مجاني از آن ملك را دارد و بعداز مرگ او هم مالك آن مي‌باشد و اين دو با هم تعارض ندارند تا آن كه مؤخر است مبطل آن كه مقدم است باشد.