آراي غير قابل فرجام (مادة ۳۶۹ ق.آ.د.مدني)

آراي غير قابل فرجام (مادة 369 ق.آ.د.مدني):

1- احكام مستند به اقرار قاطع دعوا در دادگاه.

منظور از اقرار قاطع دعوا، اقراري است كه در ماهيت دعوا يا به امري است كه كاملاً قاطع دعوا باشد. بنابراين در صورتي مي توان پذيرفت اقرار قاطع دعوا می‏باشد كه اقرار راجع به اصل دعوا باشد و حكم از دادگاه صالح صادر شده باشد و قاضي صادر كننده نيز صلاحيت داشته باشد.

 2- احكام مستند به نظرية كارشناس.

به موجب بند 2 مادة 369 ق.آ.د.مدني احكام مستند به نظرية يك يا چند كارشناس كه اصحاب دعوا به طور كتبي رأي آنها را قاطع دعوا قرار داده باشند، قابل فرجام خواهي نمي باشد.

3- احكام مستند به سوگند قاطع دعوا.

منظور از سوگند مقرر در بند 3 مادة 369 ق.آ.د.مدني يمين قضايي (سوگند بتّي) است که در مقابل سوگند تكميلي و سوگند استظهاري قرار دارد.

هرگاه خواهان (مدعي) فاقد بيّنه و گواه واجد شرايط بوده و خوانده (مدعي عليه) منكر ادعاي خواهان باشد به تقاضاي خواهان، منكر اداي سوگند مي‌نمايد و به موجب آن ادعا ساقط خواهد گرديد.

سوگند "تكميلي" سوگندي است كه در كنار شاهد واحد مرد و يا دو شاهد زن مي تواند توسط مدعي در اثبات ادعا ياد شود.

"سوگند استظهاري" سوگندي است كه مدعي در موارد خاص، بايد علاوه بر اقامة بيّنه، براي بقاي حق خود ياد نمايد مانند سوگندي كه مدعي دعوا بر ميّت، علاوه بر اقامة بينه، ياد مي‌نمايد و در مادة 278 به بعد ق.آ.د.مدني پيش بيني شده است.

بنابراين حكمي كه برابر مواد 367 و 368 ق.آ.د.مدني فرجام پذير است در صورتي به استناد بند 3 مادة 369 غيرقابل فرجام مي شود كه مستند به سوگند قاطع دعوا (بتّي يا يمين قضايي) باشد.

4- احكامي كه حق فرجام خواهي نسبت به آن ساقط گرديده است.

به موجب بند 4 مادة 369 ق.آ.د.مدني در صورتيكه طرفين دعوا با توافق كتبي حق تجديدنظر يا فرجام خواهي را ساقط نموده باشند ديگر دعواي آنان مسموع نخواهد بود.

5- احكام راجع به متفرعات دعوا.

با توجه به بند 5 مادة 369 ق.آ.د.مدني احكامي كه ضمن يا بعد از رسيدگي به دعاوي اصلي راجع به متفرعات آن صادر مي‌شود در صورتي كه حكم راجع به اصل دعوا قابل رسيدگي فرجامي نباشد قابل فرجام نمي‌باشند. بنابراين چنانچه در دعوايي كه حكم آن به استناد سوگند قاطع دعوا صادر شده است محكوم له صدور حكم مبني بر مبلغي بيش از بيست ميليون ريال بابت خسارات دادرسي را مطالبه نماید حكمي كه در اين خصوص از دادگاه بدوي صادر مي‌شود حتي اگر در مهلت مقرر مورد تجديدنظر خواهي قرار نگيرد، قابل فرجام نخواهد بود و بنابراين محكوم عليه حكم مزبور نمي تواند از امتياز مقرر در مادة 367 ق.آ.د.مدني استفاده نمايد.

6- احكامي كه به موجب قوانين خاص غيرقابل فرجام مي‌باشند.