به نام خدا

روانشناسی موفقیت: مجموعه یادداشت های مدیریت فکر، جسم و روان برای رسیدن به اهداف 

     یادداشت نوبت هشتم: انتخاب الگو و راهنما 

تقلید هوشمندانه 

در طول زندگی گاه به افرادی برمی خوریم که شیفته ی روش، منش، رفتار، گفتار و ظاهر و باطن آنها شده و برای مدتی ناخودآگاه ذهن و افکارمان به سمت آنها کشیده می شود. اگر این گرایش آگاهانه و از روی انتخابی هدفمند نباشد دوام چندانی نیافته و فراموش می شود. اما در صورتیکه گرایش به پیروی از رفتار و کردار شخص یا اشخاصی که مجذوب آنها می شویم از روی خردورزی و مطابقت دادن آن با دورنما و اهداف کلی و جزئی زندگیمان باشد، آنگاه می تواند ما را در راه دست یابی به اهدافمان موفقتر از پیش کرده و این روند را تسریع نماید.  انتخاب الگو و راهنمایی گرفتن از وی در راه به ثمررساندن هدفی مشخص و تعریف شده یکی از اصلی ترین قدمها در راه موفقیت است.  بررسی همه جانبه ی ابعاد مختلف زندگی فردی که وی را الگوی خویش قرارداده ایم  و سپس تقلید عادتهای مفید و منجر به موفقیت او و نیز درس گرفتن  و پرهیز از روشهای ناموفق وی، مهمترین و کلیدی ترین روشهای عملی کسب پیروزی را به آسانی در اختیار ما میگذارد. تقلید از برنامه های راهبردی و استراتژیک افراد موفق نه تنها مذموم نبوده بلکه تکرار و تقلید آنها برای بازتولید موفقیت از اهمیت حیاتی برخوردار است.  همچنین تقلید هوشمندانه عادات ها و آئین های روزانه فردی که الگوی خویش قرار داده ایم ما را در جاده کسب تجربه ها ی موفق روزانه یاری می کند.  اما واقیعت اینست که همه خصلت های خوب و موردنظر ما ندرتا در یک فرد خاص وجود داشته و بنابراین این امر ممکن است ما را به سمت انتخاب الگوهای متعدد برای ابعاد گوناگون زندگی سوق دهد. بطور مثال الگوی ما برای قبولی در آزمون وکالت، فرد یا افرادی هستند که سالهای گذشته این آزمون را با موفقیتی  چشمگیر پشت سر گذشته اند. اما چه بسا این فرد یا افراد الگوی مناسبی برای دوران پس از قبولی یا نمونه خوبی برای اهداف حرفه ای و یا عادت های شخصی و اجتماعی نباشند. در اینصورت انتخاب الگو از لایه های دیگر جامعه مثلا از حیطه ورزش، هنر، علم، تجارت، سیاست، دین و غیره می تواند بسیار راهگشا باشد.

اهمیت راهنما 

یکی دیگر از قدمهایی که ما را در راه رسیدن به قله ها پشتیبانی کرده و از ما فردی شکست ناپذیر می سازد، انتخاب فردی آگاه، باتجربه، تیزبین و موفق به عنوان راهنما، مربی و یا مشاور است. بیائید برای درک بهتر اهمیت داشتن یک راهنمای خبره، نگاهی بیاندازیم بهمقاله ای که اخیرا در مجله اکونومیست در مورد قهرمانی اندی ماری تنیس باز بریتانیایی در مسابقات گراند اسلم به چاپ رسیده است.  اندی ماری که از دوران کودکی خاطره هولناک یک حمله تروریستی به دبستان محل تحصیلش در اسکاتلند را همیشه در ذهن داشته، از دوران نوجوانی به تشویق خانواده و مادر شروع به تمرین جدی تنیس کرده و با جدیت  و پشتکار خود را تا سطح مسابقات جهانی و گرند اسلم بالا می کشد. اما بنابر تحلیل مقاله نویس اکونومیست، اندی ماری با وجود ۲۰ بار حضور در مرحله نیمه نهایی مسابقات گرند اسلم و نیز ۹ بار حضور در فینال این رقابتها از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۱۶، تنها ۳ بار موفق به کسب عنوان قهرمانی شده است. این در حالیست که سایر رقبای سرسخت وی همچون فدرر، جاکوویچ و نادال هریک به دفعات متعدد قهرمانی در این مسابقات بزرگ را تجربه کرده اند. نکته مهم قابل توجه، نقش مهم مربی کارکشته ای بنام ایوان لندل، که خود از قهرمانان سالهای دور تنیس است، در تغییر روند نتیجه گیری اندی ماری و چرخش وی به سمت پیروزیست. انتخاب ایوان لندل به عنوان مربی و مشاور منجر به شکست ناپذیری اندی ماری بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ شد و موجب شد او در ۲ گراند اسلم و نیز المپیک لندن به قهرمانی دست یابد. کنار گذاشتن لندل این روند را معکوس کرد و حتی موجب آن شد که در مواردی اندی ماری تعادل روانی خود را در زمین مسابقه از دست داده و خشم خود را از شکست علنی کند، رفتاری که ایوان لندل هرگز آنرا بر نتابیده و آنرا ناشی از ضعف فکری و روانی می داند. حضور مجدد ایوان لندل در جایگاه مشاوره اندی ماری او را به سمت دومین قهرمانی جام ویمبلدون در تیرماه امسال رهنمون شد و بطور حیرت انگیزی عملکرد تکنیکی او را ارتقاء داد بطوری که میانگین سرعت سرویسهای او از ۱۲۱ به ۱۲۷ کیلومتر در ساعت بالا رفت، سرعتی که قدرت وی را به رخ حریفان کشید و آنها را یکی پس از دیگری از صحنه رقابتها کنار گذاشت. نگاه تیز و حساس ایوان لندل، در مدتی کوتاه از اندی ماری همیشه مغموم و ازپیش شکست خورده قهرمانی گشاده روی، حرفه ای، متعادل، قدرتمند، شکست ناپذیر، با انگیزه، پراعتمادبنفس و در عین حال خاضع و افتاده ساخت. داشتن یک راهنمای دلسوز، باهوش و آگاه در کنار انجام مکرر اقدام عملی سنگین و توجه ویژه به مثلث طلایی موفقیت و ایجاد و حفظ امیدواری، رسیدن به هر هدفی را ممکن می سازد.

توصیه ها

برای هریک از ابعاد زندگی  و یا اهداف کوتاه مدت یا دراز مدت خود، شخصیتی را  به عنوان الگو انتخاب کرده و به بررسی همه جانبه زندگی و روشهای وی بپردازید. اگر دیدار و صحبت و تماس با این فرد یا افراد برایتان میسر است، حتما با ایشان صحبت کنید و از راهنمایی های وی استفاده کنید. اگر این امر میسر نیست، بطور غیر مستقیم از طریق خواندن کتاب ها، مقالات و جزوات وی و یا از راه شنیدن و دیدن سخنرانیهای وی از راهنمایی ایشان استفاده کنید. توصیه میکنم سخنرانی های افراد موفق و الگوهای خود را در شبکه یوتیوب و نیز شبکه تد حتما به جدیت دنبال کنید. سعی کنید بطور خاص روی یک جنبه یا هدف تمرکز کرده و در تقلید از رفتار الگوی خویش تبحر پیدا کنید. از تقلید نکته به نکته رفتار و کرداری که موجب موفقیت الگوی شما شده است باکی نداشته باشید چرا که این راهیست که امتحان خود را به صورت عملی پس داده است.  شخصی را منطبق با معیارهایی که درنظر دارید از میان دوستان یا اقوام و یا در موسسه یا سایر مراکز به عنوان مشاور و راهنما انتخاب کنید. اهداف خود را برای ایشان شرح داده و بطور منظم مثلا هفتگی یا هر چند روز یکبار پیشرفت ها و چالش ها ی مسیر را با وی درمیان گذاشته و از وی چاره جویی کنید.  در مورد نگرانی ها و استرس های احتمالی خود مفصلا با مشاور خود صحبت کنید و راه کارهای پیش نهادی او را یادداشت کرده  و به آنها عمل کنید. زمانی که صرف صحبت با مشاور خود می کنید را هدر رفته مپندارید چرا که این زمان ولو اندک اثرات بزرگی در روند پیشرفت شما خواهد داشت. در صورت عدم دسترسی به مشاوری آگاه و دلسوز، کتاب ها و مجلات خوبی که در زمینه نوشته شده اند را جایگزین آن کنید چرا که همانطور که ذکر شد اهمیت داشتن مشاور و انتخاب الگو برای فتح قله های موفقیت غیرقابل انکار است. چون همیشه پرصلابت، پرانرژی، شاد، سرزنده، باانگیزه، امیدوار و سخت کوش باشید که اگر اینگونه باشید موفقیت در آزمون به امید خدا یک «باید حتمی» برای شما خواهد بود!

بودا وثوق احمدی 

دوشنبه ۲۸ تیر ۱۳۹۵