خبر ضعيف

خبر واحدي است كه يكي يا همة راويان آن واجد تمام يا بعضي شرايط لازم براي راوي نباشند و توثيق هم نشده باشند.

نكته:

خبر ضعيف حجّت نيست مگر اين كه مشهور باشد و در اين صورت آن را «مقبول» گويند.

نكته: خبر صحيح، حسن و موثق يا قوي حجّت است و درجة اعتبار و حجّيت آن‌ها به همين ترتيب است.

نكته: به كار بستن خبر واحد به وسيلة فقها بر اعتبار و اعتماد به آن مي‌افزايد و ضعف احتمالي آن را جبران مي‌كند و برعكس، به كار نگرفتن آن از ارزش و اعتبار آن مي‌كاهد و در اين صورت آن را « خبر  مهجور» مي‌خوانند كه كنايه از بي‌اعتباري آن است.

نكته: وثوق به روايت از چند راه حاصل مي‌شود: وثوق به راوي، موافق بودن روايت با عمل مشهور، علوّ مضمون روايت كه نشان دهندة آن است كه آن روايت از جانب امام (ع) رسيده است و مستفيض و فراوان بودن روايات بر مضمون روايات مورد بحث.

نكته: خبر و شهادت گر چه هر دو از واقعيتي حكايتي دارند ولي از چند جهت با هم تفاوت دارند:

  1.  منشأ خبر نقل راويان است در حالي كه گواهي بايد از طريق ديدن يا شنيدن خود گواه و بدون واسطه باشد مگر در مورد گواهي فرع يا شهادت بر شهادت كه ممكن است با شرايطي با واسطه هم گواهي داد.
  2.  در گواهي تعدّد گواه لازم است يعني گواه بايد دو نفر باشد مگر در شرايط محدود و خاص ولي خبر واحد نقل يك نفر از ديگري است.
  3.  در گواهي، گواه بايد مرد باشد و گواهي زن در مواردي محدود پذيرفته است ولي راوي خبر ممكن است مرد باشد يا زن.